Fantasieën over buitenaards leven ontstonden al in de zeventiende eeuw. Pas met de komst van de ruimtevaart drie eeuwen later kwam de zoektocht ernaar op gang. Celbioloog Nanne Nanninga schreef in zijn boek Speurtocht naar buitenaards leven over die ontwikkelingen.
‘In de zeventiende eeuw beredeneerde Christiaan Huygens dat er naast de aarde misschien ook andere planeten zijn met perfecte omstandigheden om te leven. Zijn speculaties beschreef hij in zijn boek Kosmotheoros. Huygens theorie was revolutionair, maar praktisch onderzoeken kon pas in de twintigste eeuw met de komst van ruimtevaart.’
Hoe ging de zoektocht verder?
‘In 1965 vloog voor het eerst een ruimtesonde langs Mars die foto’s maakte. Daarop was een onherbergzaam landschap door kraterinslagen te zien. De conclusie was dat er wel leven kan zijn, maar dat dit niet zichtbaar is voor het blote oog. Een zoektocht naar water werd ingezet, want zonder water is er geen leven. Die waterzoektocht heeft tientallen jaren in beslag genomen, met succes. Inmiddels weten we dat er water is op Mars. De volgende stap is onderzoeken of iets in dat water op leven wijst.’
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Waarom gaat de speurtocht naar leven vooral over Mars?
‘Bij de geboorte van Mars waren de omstandigheden vergelijkbaar met het ontstaan van de aarde. Misschien is er wel leven ontstaan dat later door verandering van klimaat in de kiem is gesmoord. Daarnaast zijn de manen van Jupiter en Saturnus ook kanshebbers voor buitenaards leven, want uit de korst van die manen spuit water als geisers naar buiten. Ze zijn alleen te ver weg om heen te reizen.’
En buiten het zonnestelsel?
‘Het dichtstbijzijnde planetenstelsel is meer dan vier lichtjaren van ons vandaan, bijna veertig biljoen kilometer. Het zal niet makkelijk zijn daar experimenten te doen, want de reisduur is langer dan een mensenleven. Daarvoor is een nieuwe soort ruimtevaart nodig, waarin mensen zich voortplanten. Na een aantal generaties komen die mensen ter plekke aan om nooit meer terug te keren. Dat ligt ver van onze werkelijkheid.’
Denkt u dat binnenkort sporen van leven gevonden worden?
‘Dat weet ik niet, maar ik denk dat we binnen tien jaar weten of Marswater elementen bevat die verband houden met leven. En ik denk dat binnen vijf jaar mensen op Mars landen, wat ik overigens niemand aanbeveel. In de eerste plaats moet je er veilig aankomen en dan moet je nog veilig terugkomen.’
Speurtocht naar buitenaards leven is het nieuwste deel van onze serie Wetenschappelijke Bibliotheek. Abonnees betalen geen € 42,50, maar slechts € 34,95 per deel.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: