Astronomen denken dat ze sporen van water hebben ontdekt op de interstellaire komeet 2I/ Borisov. Als dat klopt, hebben ze voor de eerste keer water afkomstig uit een ander planetenstelsel van dichtbij gemeten.
Komeet Borisov werd eind augustus ontdekt. Sindsdien proberen astronomen het object in detail te bekijken. Daar is haast bij, want begin december heeft de komeet zijn dichtste passage langs de zon. Daarna begint hij alweer met zijn vertrek uit het zonnestelsel.
Astronomen hebben al ontdekt dat er oxalonitrilgas van het komeetoppervlak af schiet. Dat zien ze ook vaak bij kometen van binnen het zonnestelsel.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Jackpot
Onderzoekers van het NASA Goddard Space Flight Center in het Amerikaanse Maryland lijken nu de hoofdprijs te hebben gewonnen. Met een meetinstrument van het Apache Point-observatorium in New Mexico bestudeerden ze het licht dat komeet Borisov begin oktober weerkaatste.
De onderzoekers ontdekten een grote hoeveelheid zuurstof rond de komeet. Dat kwam mogelijk voort uit waterijs dat door de warmte van de zon rechtstreeks in gas veranderde – een proces dat sublimeren wordt genoemd.
‘Als een watermolecuul van het oppervlak sublimeert, komt het vrij in de vorm van waterdamp’, zegt onderzoeksleider Adam McKay. Vervolgens splitst uv-licht van de zon zo’n watermolecuul in waterstof en zuurstof, wat het team nu heeft gemeten.
De vondst wekt de indruk dat de komeet momenteel tegen de 19 kilogram water per seconde aanmaakt. Volgens Alan Fitzsimmons van de Queen’s University in het Britse Belfast wijst de meting van zuurstofatomen er duidelijk op dat de komeet water bevat.
Oorsprong van leven
Astronomen hebben eerder al water buiten het zonnestelsel gemeten – onder andere in de atmosfeer van exoplaneten en in stervormende nevels. Maar nog nooit hebben ze water uit een ander planetenstelsel van zo dichtbij waargenomen. ‘Dit zou het eerste pakketje met water zijn dat uit een ander planetenstelsel komt’, zegt Fitzsimmons.
Er zijn echter ook andere mogelijke verklaringen voor de meting. Het zuurstof kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van koolstofmonoxide of koolstofdioxide. Vervolgonderzoek moet achterhalen of dat het geval is. Maar tot dusver komt het gedrag van de komeet overeen met wat astronomen verwachten als die water bevat.
McKay merkt op dat onderzoek naar dergelijk waterijs ons een fascinerend inkijkje zou geven in andere planetenstelsels. ‘Is ons planetenstelsel bijzonder of zijn er een heleboel andere die erop lijken? Het antwoord heeft gevolgen voor de vraag hoe leven is ontstaan, en hoe gebruikelijk leven is op verschillende plekken in het heelal.’
