De woorden ‘detox’ en ‘detoxen’ worden veel gebruikt om bepaalde hapjes, drankjes en andere producten te promoten, maar ze betekenen niets. Tijd om ons taalgebruik te de-detoxen, stelt voedingsdeskundige Anthony Warner.
Voor mensen die zich snel ergeren aan overdreven gezondheidsclaims op producten, is de term detox al lange tijd een doorn in het oog. De suggestie dat voedsel, drank, dieetplannen, wellnesskuren of zelfs stijltangen op een of andere manier razendsnel giftige stoffen uit je lichaam kunnen verwijderen, heeft geen enkele wetenschappelijke fundering. Maar door voortdurende herhaling wordt die bewering door het grote publiek inmiddels wel als waarheid beschouwd.
Gelukkig heeft iemand met een functionerende lever, nieren en spijsvertering geen hulp nodig bij het verwijderen van gifstoffen. De meeste worden binnen enkele uren afgebroken of uitgescheiden. Er is geen enkel hard bewijs dat sapjes, smoothies of elektrische apparaten dat proces ook maar een beetje beïnvloeden.
‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...
‘Een gezondere keus’
Driewerf hoera dus voor een recente maatregel die ervoor zorgt dat het woord ‘detox’ wat minder zal worden gebruikt. Op 16 mei verbood de Britse reclametoezichthouder ASA het bedrijf Pukka Herbs, bezit van Unilever, de term te gebruiken om een bepaalde theesoort aan te prijzen. Aangezien er geen wetenschappelijk bewijs is dat die thee giftige stoffen kan verwijderen, is dat een uitermate verstandig besluit.
Het lijkt misschien zinloos om dit geval eruit te lichten, aangezien de thee van Pukka ongetwijfeld net zo verfrissend is als elk ander kruidenbrouwsel en er nog veel meer bedrijven zijn die de term gebruiken. Deze zaak laat echter zien hoe complex het probleem is. De ASA beschouwt het woord ‘detox’ als een algemene gezondheidsclaim, in dezelfde categorie als ‘beter voor je’ of ‘een gezondere keus’. De thee overtrad de regels vanwege een gebrek aan een relevant en bewezen algemeen gezondheidsvoordeel, niet vanwege een gebrek aan bewijs dat die gifstoffen kan verwijderen.
Detox-worstenbroodjes
Neem bijvoorbeeld een product dat verrijkt is met seleen. Dat is een mineraal met bepaalde bewezen gezondheidsvoordelen: het laat het afweersysteem beter functioneren en heeft antioxiderende eigenschappen. Zo’n product mag je met het woord ‘detox’ aanprijzen. Dat betekent dat ik in theorie ‘detox-worstenbroodjes’ zou mogen aanbieden, zolang ik ze maar met seleen verrijk. Het mag duidelijk zijn dat hier iets misgaat.
De voor de hand liggende oplossing is om detox niet langer te beschouwen als algemene gezondheidsclaim. De term moet specifiek verwijzen naar het verwijderen van giftige stoffen en ook op die basis worden beoordeeld.
Er speelt echter een tweede, veel breder probleem. Als je gelooft dat bepaalde hapjes, drankjes of zelfs stijltangen je lichaam ontgiften, maakt het je blijkbaar niet uit dat er geen bewijs voor is. Dat lijkt misschien vrij onschuldig, maar het kan de deur openzetten naar andere ongestaafde opvattingen die mogelijk wel schadelijk zijn.
Het is jammer dat kruidenthee blijkbaar niet alleen op basis van de smaak kan worden verkocht, zodat er vage begrippen zoals detoxen bijgesleept moeten worden. Maar het is een nog veel grotere schande dat er momenteel zo weinig restricties zijn aan de manier waarop die term mag worden gebruikt.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: