In januari vloog ruimtesonde New Horizons langs Ultima Thule, een ijsdwerg op ruim zes en een half miljard kilometer afstand van de aarde. Vanwege zijn opvallende vorm kreeg het object al snel allerlei bijnamen: de pinda, de sneeuwpop, BB-8. Nu blijkt dat we wat vroeg waren met al die koosnaampjes. De sneeuwpop is geen sneeuwpop, maar eerder een platte pannenkoek die is samengesmolten met een dikke gedeukte Mentos.

De ‘nieuwe’ vorm van Ultima Thule kwam aan het licht in de laatste kiekjes die New Horizons van het object maakte, zo liet het wetenschappelijke team achter de missie eind vorige week weten. Deze vertrekfoto’s zijn onder een andere hoek gemaakt dan eerdere beelden. Uit de nieuwe opnamen blijkt dat de ‘bollen’ van Ultima Thule helemaal niet bolvormig zijn, maar flink afgeplat.

De onderzoekers zetten de foto’s achter elkaar in het volgende filmpje.

Heino Falcke fotografeerde als eerste een zwart gat: ‘Nog mooier dan ik al die tijd had verwacht’
LEES OOK

Heino Falcke fotografeerde als eerste een zwart gat: ‘Nog mooier dan ik al die tijd had verwacht’

Heino Falcke, hoogleraar radioastronomie, maakte in 2019 de eerste foto van een zwart gat. Op dit moment doet hij onderzoek n ...

ultima thule flyby
Beeld: NASA/Johns Hopkins Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute/National Optical Astronomy Observatory

Invuloefening

Om de nieuwe vorm te zien, moet je de video nauwkeurig bestuderen. De delen van de ijsdwerg waar de zon op schijnt, zijn goed zichtbaar. Om de rest van Ultima Thule te ‘zien’, moet je het plaatje in gedachten aanvullen met de donkere delen van de rots – de stukken waarachter de achtergrondsterren in het filmpje verdwijnen.

Om tot de echte vorm van de rots te komen, hebben de wetenschappers deze nieuwe beelden gecombineerd met de kennis die ze uit eerdere observaties hadden gehaald. ‘Naarmate we meer data zien, hebben we ons beeld van Ultima Thule bijgesteld’, zegt onderzoekersleider Alan Stern in een NASA-verklaring.

Met een animatie laat NASA zien hoe schijn bedriegt.

Verste close-up

New Horizons  maakte de beelden zo’n tien minuten na zijn dichtste nadering tot Ultima Thule. De sonde was toen op een afstand van bijna negenduizend kilometer van de ijsdwerg. Hij vloog met een snelheid van 50.000 kilometers per uur verder.

Ultima Thule zit in de Kuipergordel, een band van miljarden steen- en ijsobjecten voorbij de baan van Neptunus. Het is het verste zonnestelselding dat we ‘close-up’ hebben bekeken. ‘De nieuwe beelden roepen vragen op over hoe zo’n object kan zijn ontstaan. We hebben nog nooit zoiets in een baan om de zon gezien’, zegt Stern.

Ultima Thule
Het oude beeld en het nieuwe beeld van Ultima Thule. De blauwe lijnen in de onderste afbeelding geven de onzekerheid aan: Ultima Thule zou een stukje dikker of juist nog platter kunnen zijn. Daar geven de New Horizons-foto’s geen uitsluitsel over. Beeld: NASA/Johns Hopkins Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute