Onlangs is een prehistorische mier ontdekt. Met de fatale jachtuitrusting aan zijn kop, bestaande uit messen en een met metaal-versterkte hoorn, doet de mier zijn naam hell ant eer aan.
De hell ant is een uitgestorven miersoort die leefde in het Krijt. De mier heeft geen normale mond, maar omhoog gestoken mesachtige bladen.
Er zijn geen levende diersoorten bekend met deze anatomie in het gezicht. Maar de haren rondom de messen van de mier doen denken aan de vandaag de dag levende Odontomachus, oftewel de trap-jaw ant. Bij trilling van de haren klappen de kaken van deze mier dicht. Mogelijk werken de met messen uitgeruste kaken van de hell ant op soortgelijke manier.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
In 98 miljoen jaar oude barnsteen ontdekte Phillip Barden van de New Jersey Institute of Technology in Newark met zijn collega’s de Linguamyrmex vladi. Ze beschreven de vondst in het vakblad Systematic Entomology. Deze hell ant heeft behalve de omhoog gestoken messen ook een hoorn-achtig uitsteeksel, dat wat weg heeft van een slagtand, aan de kaken.
In de val
Mogelijk schoten de mesachtige kaken van de mier omhoog, zodra een prooi de haren rondom de mond van de L. vladi raakte, om zo de prooi tegen de hoorn aan te spietsen. ‘De hoorn vormt een stopplaat, die het sluiten van de kaken en zo het vangen van prooi mogelijk maakt’, zegt Barden.
Maar dat is nog niet alles. CT-scans laten zien dat de hoorn van de L. Vladi versterkt is met metaal.
‘Het metaal zorgt er waarschijnlijk voor dat de hoorn niet beschadigd raakt’, zegt Vincent Perrichot van de Université de Rennes 1 in Frankrijk. In 2016 publiceerde Perrichot een beschrijving van een andere gehoornde mier die hij de eenhoornmier doopte.
Barden vindt het een logische verklaring dat het metaal dient ter versterking van de hoorn. De hoorn moet veelvuldige impact van de kaken opvangen. Er zijn moderne insecten die slijtage van de kaken op eenzelfde manier tegengaan, door ze te versterken met metalen zoals zink en ijzer.
Vampiermier
Alsof het nog niet genoeg is om een met metaal versterkte eenhoornmier te zijn, was de L. vladi mogelijk ook een vampier. Als de kaken omhoog bewogen, vormde zich een goot. ‘Mogelijk diende dat om hemolymfe – insectenbloed – de mond in te laten stromen’, zegt Barden.
Naast de L. vladi vonden Barden en zijn team een keverlarve in de barnsteen. Het is een ‘zacht met hemolymfe gevuld insect’ dat perfect bij het dieet van een vampier past. Misschien stond dit hapje op het menu.
Dat de hoorn met metaal versterkt is, doet vermoeden dat de kracht van de kaken groot genoeg was om ook de dikkere huid van volwassen insecten te doorboren.
‘Zolang we geen exemplaar vinden met de prooi in de val kunnen we alleen maar speculeren. Maar dit is een kwestie van tijd’, zegt Barden. De barnsteen afzettingen in Myanmar, waar deze vondst is gedaan, zijn zo rijk dat meer gedetailleerde waarnemingen niet lang op zich zullen laten wachten.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: