De Melkweg, het sterrenstelsel waar wij in leven, wordt langzaam steeds groter. Dat concluderen astronomen op basis van observaties van andere sterrenstelsels met dezelfde vorm.
De Melkweg is een spiraalvormig sterrenstelsel met vier armen. De armen strekken zich uit in een spiraalstructuur vanuit een dik, bolvormig centrum. Het sterrenstelsel heeft een diameter van ongeveer 100.000 lichtjaar en een dikte van 2000 lichtjaar. Maar dat zal de komende miljarden jaren gaan veranderen, denken onderzoekers.
Van een afstandje
Het is erg lastig om de vorm en groei van ons eigen sterrenstelsel te bestuderen. Ons zonnestelsel bevindt zich namelijk midden in een van spiraalarmen. Daardoor moeten we door een hoop gas en sterren heen kijken om de structuur te ontrafelen. Het zou overzichtelijker zijn als we van een afstandje naar de Melkweg zouden kunnen kijken. Maar zelf de ruimtesondes Voyager 1 en 2 zijn niet ver genoeg weg om dit plaatje te kunnen schieten.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Om de toekomst van de Melkweg te onderzoeken, richtten astronomen hun blik daarom op andere, gelijkende sterrenstelsels. Met de SDSS telescoop in de Verenigde Staten en de twee ruimtetelescopen GALEX en Spitzer keken ze naar de leeftijd en beweging van sterren in andere spiraalstelsels.
Rode en blauwe sterren
De miljarden sterren in sterrenstelsels hebben uiteenlopende leeftijden. Er zijn zware en hete blauwe sterren die een kort en heftig leven beschoren is van ‘slechts’ enkele miljoenen jaren. Deze bevinden zich vooral in de schijf. Lichtere sterren die honderden miljarden jaren kunnen leven, kleuren meestal rood. Ze bevinden zich in het bolvormige centrum van het sterrenstelsel en in de halo om de schijf heen.
De onderzoekers keken vooral naar de jonge blauwe sterren aan de uiteindes van de spiraalstelsels. Ze zagen hoe deze sterren ontstonden en na hun geboorte naar buiten bewogen. ‘Door deze groei van nieuwe sterren aan de rand worden sterrenstelsels waarschijnlijk langzaam steeds groter’, zegt promovendus Cristina Martínez-Lombilla van het Instituto de Astrofísica de Canarias in Spanje, in een persbericht. De onderzoekers berekenden dat deze naar buiten bewegende, jonge sterren ervoor zorgen dat sterrenstelsels zoals de Melkweg met een snelheid van ongeveer 500 meter per seconde groeien.
Dat lijkt snel, maar in verhouding met de grootte van een sterrenstelsel valt het mee. ‘Het betekent dat de Melkweg over drie miljard jaar ongeveer 5 procent groter is dan nu’, zegt Martínez-Lombilla.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: