Wat heeft Bunnik sinds kort gemeen met Amsterdam, Bronkhorst, Edam, Urk, Vaals, Weert en Zutphen? Naar al deze plaatsen is een krater op Mars vernoemd. Aardwetenschapper Tjalling de Haas van de Universiteit Utrecht plaatste Bunnik in het illustere rijtje.
Als een nog naamloze Marskrater een belangrijke rol speelt in je onderzoek, kun je als wetenschapper een naam voorstellen. De Internationale Astronomische Unie bepaalt dan of die naam wordt toegekend.
De Haas doet onderzoek naar geologische structuren op Mars. Voor een van de kraters die hij bestudeerde, stelde hij de naam van zijn woonplaats Bunnik voor. Waarom Bunnik? ‘Dit soort kraters kunnen nu alleen nog maar vernoemd worden naar dorpjes met minder dan enkele tienduizenden inwoners, die nog wel in internationale atlassen te vinden zijn’, zegt De Haas. ‘Daarom was bijvoorbeeld Utrecht geen optie, maar Bunnik gelukkig wel en dat ligt er vlakbij.’
Is het aardse magneetveld de weg kwijt?
Volgens sommigen kan het aardmagneetveld elk moment omkeren. Is er reden tot zorg?
De Bunnikkrater ligt op het zuidelijk halfrond van de rode planeet, net ten oosten van de bijna 300 kilometer grote krater Newton. Met een doorsnee van zo’n 29 kilometer is Bunnik een van de kleinere exemplaren in het kraterrijke gebied Terra Sirenum. Je kunt de krater dan ook niet met je telescoop zien, maar via Google Mars is die wel uitvoerig te bestuderen.
Puinwaaiers
Wat is er te zien in Bunnik? ‘Ik onderzoek de relatie tussen de ouderdom van gebieden op Mars en hun landvormen’, zegt De Haas. ‘In de Bunnikkrater zie je zogeheten puinwaaiers. Dat zijn structuren die erop wijzen dat het gebied door meerdere ijstijden is aangetast.’
Daarnaast bestudeert De Haas de aanwezigheid van water op Mars. Zoals Bunnik de Kromme Rijn heeft, had ook de Bunnikkrater in de afgelopen miljoenen jaren kolkende waterstromingen. Tegenwoordig bevat de rode planeet echter nog maar heel weinig stromend water, dat ook nog eens extreem zout is.
Behalve Bunnik had De Haas nog drie voorstellen gedaan voor namen van Marskraters. ‘De Astronomische Unie vindt het belangrijk dat onderzoekers niet alleen dorpen uit hun eigen land aandragen. Daarom had ik ook plekken in Nepal, Zuid-Afrika en Indonesië voorgesteld.’
Langtang
Het voorstel werd aangenomen voor het Nepalese dorpje Langtang, dat door de aardbeving van 2015 volledig werd verwoest. Ook Marskrater Langtang bevat sporen van fikse aardverschuivingen. De andere twee voorstellen werden slechts ten dele overgenomen. De Haas: ‘Ze vonden Noord-Kaap niet Afrikaans genoeg klinken, daarom hebben ze daar Nqutu van gemaakt. Het Indonesische dorpje dat ik had voorgesteld werd veranderd in Talu.’
Je zou verwachten dat de geoloog inmiddels een held is in het kleine Bunnik, maar dat valt tot dusver reuze mee. ‘Ik ben nog niet bij de burgemeester op bezoek geweest’, zegt De Haas. ‘Wel heb ik in het lokale krantje gestaan en misschien gaat een collega van me iets vertellen op de school van zijn kinderen.’
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: