De maan werd geboren uit een frontale botsing tussen een piepjonge aarde en een embryonale planeet genaamd Theia. Dat concluderen geochemici van de universiteit van Californië in vakblad Science van 29 januari. Hiermee wekken ze het aloude debat over het ontstaan van de maan weer tot leven.
De geochemici van UCLA vergeleken zeven maanstenen met zes vulkanische stenen uit Hawaï en Arizona. De maanmonsters zijn hier gebracht door de Apollo-missies 12, 15 en 17.
Het chemische bewijs dat ze vonden voor de frontale botsing, draait om een unieke vingerafdruk die voor elke planeet terug te vinden is in de zuurstof-isotopenverhouding. Zuurstof heeft normaal gesproken acht protonen en acht neutronen (O-16). Zwaardere isotopen O-17 en O-18 hebben echter één respectievelijk twee extra neutronen. Het aandeel van de verschillende isotopen in de totale hoeveelheid zuurstof geeft informatie over de omstandigheden waaronder het betreffende materiaal werd gevormd.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
De maan en de aarde zijn ‘qua zuurstofisotopen niet van elkaar te onderscheiden’, aldus onderzoeksleider Edward Young. De onderzoekers beroepen zich op technieken van de hoogste precisie, geverifieerd met een nieuwe massaspectrometer.
Theia
Op basis van deze bevinding concluderen zij dat de jonge aarde, slechts 100 miljoen jaar oud, in een frontale botsing vrijwel helemaal samensmolt met planeet-in-wording Theia. De maan ontstond vervolgens uit brokstukken die in het geweld waren weggeslingerd. Daardoor bestaan de aarde en de maan uit dezelfde mix van materialen, afkomstig van Theia en onze puberaarde.
Een frontale botsing met een hypothetische protoplaneet werd in 2012 al geopperd door Matija Ćuk en Sarah Stewart. Deze theorie zou kunnen verklaren waarom de kern van de aarde groter is dan verwacht.
In 2014 schreef een Duits team echter eveneens in Science dat de maan wel degelijk een unieke vingerafdruk had. Er werd toen gesteld dat Theia wellicht het basismateriaal voor de maan had geleverd na een schampschot met de aarde.
Bijbels bewijs
Het idee dat de maan is ontstaan uit de aarde na een catastrofale kosmische botsing gaat zelfs nog verder terug. Het maanprobleem: opgelost is de titel van een fascinerend boekje uit 1928.
De argumenten die de auteur van dat boekje aandroeg, zijn op zijn zachtst gezegd achterhaald. Volgens ‘Aëro-dilettant’ is bijvoorbeeld de ouderdom van Methusalem een bijbels bewijs voor deze botsing. Zo’n hoge leeftijd kan volgens hem alleen behaald worden als de jaren korter waren. Met andere woorden: de aarde moet finaal uit haar baan geslagen zijn door kosmisch geweld.
Nu voeren wetenschappers dus opnieuw bewijs aan voor een frontale botsing. Hoewel bewijs? Wetenschappelijk gezien kun je nooit bewijzen dat twee vingerafdrukken van dezelfde persoon komen, je kunt hoogstens benadrukken hoe onwaarschijnlijk veel ze op elkaar lijken.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: