De zon zal aan het eind van zijn leven een grote hoeveelheid gas en stof de ruimte in blazen. Volgens een internationale groep onderzoekers zal deze planetaire nevel zo heet zijn, dat die tegen de verwachting in toch licht geeft.
Over ongeveer vijf miljard jaar eindigt het leven van de zon zoals wij die kennen. In de laatste fase wordt bijna de helft van zijn massa als een nevel de ruimte in geslingerd.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Lang werd gedacht dat de nevel van de zon niet heet genoeg zou zijn om licht uit te stralen. Wetenschappers dachten dat alleen sterren die minstens twee keer zo zwaar zijn als de zon een lichtgevende nevel achterlaten. Uit een nieuw computermodel blijkt echter dat de zon wel degelijk een oplichtende nevel kan produceren, die zelfs duizenden jaren zichtbaar blijft.
Het einde van de zon
De laatste levensfase van de zon wordt spectaculair. Als de brandstof bijna op is, zwelt hij op tot een rode reus. De diameter reikt dan ongeveer tot de baan van de aarde. Het leven op onze planeet zal tegen die tijd uitgeroeid zijn.
Deze levensfase is kort en onrustig. Aan het eind is de ster zo instabiel, dat de buitenste lagen weggeblazen worden in de vorm van een planetaire nevel. De overgebleven kern is eerst heet, maar koelt langzaam af en krimpt. Dit overblijfsel heet een witte dwerg.
Als de kern heet genoeg is, verhit die de planetaire nevel, waardoor die oplicht. Wetenschappers dachten dat de kern die overblijft aan het eind van het leven van een kleine, lichte ster zoals de zon niet heet genoeg kan worden om de nevel te verhitten.
Net zwaar genoeg
Uit het nieuwe model van de onderzoekers blijkt dat de kern na het wegblazen van de nevel drie keer zo snel opwarmt als andere modellen voorspellen. Dat betekent dat ook kleine, lichte sterren hun nevel kunnen laten oplichten. De zon valt precies op de grens. Als onze ster een paar procent lichter was geweest, dan zou de weggeblazen massa in het duister verdwijnen.
De voorspellingen van het model lossen bovendien een 25 jaar oud probleem op. ‘Volgens de oude modellen konden alleen sterren met twee keer de massa van de zon een zichtbare nevel produceren’, zegt hoogleraar Albert Zijlstra van de University of Manchester. ‘Maar de data van een kwart eeuw geleden kan alleen verklaard worden als lichte sterren, zoals de zon, ook voor heldere nevels kunnen zorgen. Volgens ons model kan dat. Na 25 jaar zijn de metingen verklaard!’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: