De jacht op meer informatie over Proxima b heeft niets opgeleverd. Als de planeet zich zou bewegen tussen haar ster Proxima Centauri en de aarde, zouden we er snel veel over te weten kunnen komen. Uit waarnemingen blijkt echter dat dit vermoedelijk niet zal gebeuren.
Toen Proxima b twee maanden geleden werd ontdekt, wekte dat veel enthousiasme op. Met een bijna even grote massa als de aarde en een locatie in de ‘leefbare zone’ van het sterrenstelsel is de planeet in theorie een geschikte thuisbasis voor buitenaards leven.
De beste manier om meer te leren over een exoplaneet is door te kijken hoe die tussen haar ster en onze telescoop door beweegt, de zogenaamde transities. Zo kunnen we informatie verkrijgen over de grootte van de planeet, de omstandigheden aan het oppervlak en de atmosfeer. Zeker omdat de exoplaneet zo dicht bij ons is, zou dat tot zeer interessante informatie leiden.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
In 2014 en 2015, voordat Proxima b was ontdekt, waren David Kipping en zijn collega’s aan de Columbia University in New York meer dan veertig dagen bezig met de jacht op exoplaneten rond Proxima Centauri. Na de ontdekking zijn ze vervolgens naar signalen van een transitie gaan zoeken.
Zonnevlammen
‘Het was bijna te mooi om waar te zijn: ongeveer even zwaar als de aarde, op de juiste afstand van de ster voor leven, rond de dichtstbijzijnde ster. Dat zijn al drie dingen die je zou willen bij een ontdekking van een exoplaneet,’ zegt Kipping. ‘We hoopten dat die dan ook nog een transitie zou maken.’
Proxima Centauri is relatief zwak en straalt vlammen uit net zoals de zon zonnevlammen uitstraalt. Daarom is het moeilijk om te zien of de exoplaneet voor de ster langs schuift. Bovendien is de kans op een transitie, gebaseerd op de geometrie van de baan van de exoplaneet, maar 1,5 procent.
Kippings team heeft dan ook geen transitie van Proxima b kunnen waarnemen. Ze observeerden één mogelijk signaal, maar vergelijking met data van het HATSouth-telescoopnetwerk op aarde toont aan dat dit waarschijnlijk geen transitie was.
James Webb Space Telescope
‘Als ik bedenk hoeveel vlammen de ster uitstraalt, hoe laag de kans is op een transitie en dat we geen signaal zien met de grondtelescoop, krijg ik het gevoel dat dit geen planeet is die transities maakt’, zegt Kipping.
Als Kipping gelijk heeft, zullen we moeten wachten om meer te leren over Proxima b. Zonder transitie moeten we de exoplaneet direct waarnemen om informatie te verkrijgen. De krachtige James Webb Space Telescope, die in 2018 wordt gelanceerd, zal waarschijnlijk enkele details over de atmosfeer van de exoplaneet kunnen verschaffen. Meer gedetailleerde informatie komt vermoedelijk pas na jaren of zelfs tientallen jaren onderzoek met de volgende generatie telescopen.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: