Jupitermaan Europa vertoont hoogstwaarschijnlijk uitbarstingen van waterdamp die uit de ondergrondse oceaan afkomstig zijn. Dat concluderen astronomen deze week in The Astrophysical Journal op basis van beelden van ruimtetelescoop Hubble. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa onthulde de vondst maandag op een persconferentie.
Europa is een van de tientallen manen die rond Jupiter cirkelen. De aanwezigheid van de geisers vergroot de kans dat de ondergrondse oceaan van de maan levensvatbaar is. Verder onderzoek naar de waterdamp kan de precieze samenstelling van de oceaan ontrafelen.
Astronomen gaan er al jarenlang vanuit dat tientallen kilometers onder het ijs van de Jupitermaan een gigantische vloeibare oceaan schuilgaat. In tegenstelling tot oceanen op andere hemellichamen, zoals de Saturnusmaan Titan, zou deze oceaan geen vloeibaar methaan, maar echt H2O bevatten. Dat maakt Europa een geliefde kandidaat in de zoektocht naar buitenaards leven.
Thomas Hertog werkte samen met Stephen Hawking en onderzoekt de oerknal
Tijd en natuurwetten zijn voortgekomen uit de oerknal, in een chaotisch proces van toevalligheden, zegt theoretisch natuurkun ...
Waterdamp
Omdat de vermoedelijke oceaan zo diep onder het oppervlak ligt, is het moeilijk die te onderzoeken zonder dat er ter plekke een karretje in het ijs boort. In 2013 kregen astronomen plotseling hoop op een andere meetmethode. Beelden van Hubble toonden een enorme pluim van waterdamp boven de zuidpool van Europa. Deze geiser leek afkomstig van de ondergrondse oceaan.
Helaas zagen astronomen sindsdien geen enkele nieuwe pluim van waterdamp. De ene geiser was te weinig om conclusies te trekken over de oceaan. Sterker nog, astronomen begonnen te twijfelen of de gemeten waterdamp überhaupt wel uit de oceaan afkomstig was.
Missie naar Europa
De nieuw ontdekte waterdamppluimen maken het vrijwel zeker dat de ondergrondse oceaan van Europa vulkanisch actief is. Dat is gunstig voor een eventuele ontwikkeling van levende organismen in de oceaan. Bovendien bieden de geisers kansen om de oceaan en de mogelijkheid tot leven nu wel in detail te onderzoeken.
De vondst heeft mogelijk gevolgen voor toekomstige ruimtemissies. De Nasa en zijn Europese tegenhanger ESA zijn beide van plan om in 2022 een ruimtesonde te lanceren die rond Jupiter en zijn manen gaat cirkelen. Wellicht wordt het accent van de missies nu meer verschoven naar Europa en haar ondergrondse oceaan.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: