Michelle Moerel (31) van Maastricht University stopt proefpersonen in fMRI-machines en laat ze vervolgens luisteren naar een stofzuiger en een rinkelende sleutelbos. Waarom? Omdat ze wil begrijpen hoe mensen horen.
Horen doe je met je oren. Simpel toch?
‘Zo simpel ligt het niet. Bedenk dat kunstmatige intelligenties enorme moeite hebben met het luisteren naar relevante geluiden te midden van ruis en geroezemoes, terwijl dat voor mensen heel makkelijk gaat. Hetzelfde geldt voor het begrijpen van accenten. En we zijn ook heel goed in het herkennen van geluiden die we lang niet hebben gehoord, zoals iemands stem.’
Hoe kan dat?
‘Die vaardigheden danken we niet aan onze oren, maar aan ons brein. Geluidsgolven gaan onze oren in, maar daarna gebeurt er zóveel in onze hersenen. Daar weten we heel weinig over, dus dat wil ik onderzoeken.’
'Stel een leeftijdsgrens in voor euthanasie bij psychisch lijden'
We moeten terughoudender zijn met het aanbieden van euthanasie bij psychisch lijden, stelt psychiater Jim van Os. Vooral bij jonge mensen.
Stop je mensen daarom in fMRI-machines?
‘Ja. We laten proefpersonen luisteren naar allerlei geluiden, van simpele tonen tot concertmuziek. Maar ook naar regen, een stofzuiger, rinkelende sleutels of fragmenten uit een audioboek. Op een scherm zien we wat er gebeurt in hun brein.’
Wacht even, een MRI scanner zelf maakt toch ook veel kabaal?
‘Klopt! Dat is verschrikkelijk onhandig, maar gelukkig hebben we een truc bedacht. We zetten de scan tijdelijk stil, zodat we het geluid in stilte kunnen presenteren. Dat werkt prima, want een MRI scanner meet de bloedtoevoer naar een hersengebied. Die bloedstroom neemt een paar seconden in beslag, dus tegen de tijd dat we de scan weer aanzetten, zien we net op tijd hoe de hersenen reageren op het geluid.’
.jpg)
En hoe reageren ze?
‘We zijn nog niet klaar, maar we zien dat verschillende typen geluiden en toonhoogtes verschillende hersengebieden doen oplichten. Het brein blijkt onderverdeeld in allerlei kleine geluidscompartimenten. Het oogt soms net een piano.’
Wat kunnen we met deze kennis?
‘Dit is pas het begin. Zodra we begrijpen wat er precies gebeurt in het brein van iemand die goed hoort, kunnen we ook beter begrijpen wat er gebeurt bij iemand die níet goed hoort. Dat is belangrijk want gehoorschade zal in de toekomst een steeds groter probleem worden.’
Door de vergrijzing?
‘Ja, met de jaren zullen we allemaal dover worden. Maar wat ik eng vind om te zien in mijn experimenten is dat sommige dertigers al duidelijk gehoorschade hebben opgelopen, vermoedelijk omdat ze te veel naar keiharde muziek hebben geluisterd. Ik moet bekennen dat ik sinds mijn onderzoek steeds vaker oordopjes draag.’
Welk hersengebied lichtte bij jou op toen je hoorde dat je bij de finalisten van New Scientist Wetenschapstalent 2017 zat?
‘Haha, ik lag toen niet in een fMRI-scanner, dus geen idee. Maar ik ben er wel heel blij mee. Ik vond het al speciaal dat ik bij de eerste 25 zat, dus ik voel me heel vereerd.’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder:
- Sofie Thijs (finalist Wetenschapstalent 2017): ‘Veel bacteriën kunnen ons juist beschermen’
- Ontmoet de Nobelprijswinnaar die van een enkel molecuul een werkende auto kan maken
- François Englert: ‘De theoretische fysica zit in een crisis’
- ‘Nobelprijswinnaars zijn allemaal interessante mensen waar je naar wilt luisteren’