Hommels optimaliseren hun vliegroute tussen bloemen en de nestkast met de trial-en-error-methode. Niet eerder werd dit gedrag bij insecten met kleine hersenen waargenomen.
Hommels (Bombus terrestris) verkennen de omgeving van hun nestkast en testen daarbij verschillende vliegroutes. Zo vinden ze uiteindelijke de kortste route tussen de bloemen en hun nestkast. Gedragsbioloog Lars Chittka en zijn team van de universiteit van Londen lieten de hommels naar vijf locaties met bloemen zoeken. Zij publiceerden hun resultaat in PLoS Biology.
De onderzoekers ontdekten dat de hommels de kortste route tussen de vijf plekken en hun nestkast opmerkelijk snel vinden. Wiskundig gezien hebben de hommels tussen de vijf locaties en hun nest 120 mogelijke vliegroutes. In gemiddeld 26 vluchten vindt een hommel een optimale route tussen zijn nest en de vijf plekken.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Vergelijken en optimaliseren
Een hommel doet dit door verkenning van zijn omgeving totdat hij nectarrijke bloemen vindt. Pas wanneer de hommel de vijf locaties allemaal bezoekt, keert hij met genoeg nectar terug naar zijn neskast. Iedere keer dat de hommel de vijf plekken bezoekt neemt hij een iets andere vliegroute. De hommel vergelijkt de lengte van iedere vlucht tussen de vijf plekken en het nest met de lengte van zijn tot dan kortste vliegroute. Wanneer een vliegroute langer is, wordt de route verlaten, maar wanneer een route korter blijkt, krijgt die de voorkeur. Door de verschillende lengten te vergelijken, optimaliseert de hommel zijn vliegroute tussen de vijf plekken en de nestkast.
Alleen bij dieren met een groter formaat hersenen hebben onderzoekers eerder dit gedrag aangetoond. Vogels, zoals bijvoorbeeld kraaien, lossen problemen op met de trial-en-error-methode. Het wiskundig model dat de onderzoekers gebruikten, kan aangeven hoe de hommel reageert op veranderingen in zijn leefomgeving.
Elske Krikhaar