Een dans die het gedrag en de ontwikkeling van zebravissen verbeeldt, won dit jaar de ‘Dance Your PhD’-prijs. Een buikdans over het resistent maken van tomatenplanten door de Wageningse Katharina Hanika was de beste in de categorie biologie.
De winnende dans toont hoe sociale dieren hun bewegingen op elkaar afstemmen als ze in groepen bewegen. Dansende volwassenen, kinderen en peuters geven aan hoe de coördinatie in een groep verandert tijdens de ontwikkeling.
Heersen zwermen killerdrones straks over het slagveld?
Een luchtruim gevuld door kunstmatig intelligente killerdrones, die autonoom bepalen wie blijft leven en wie zal sterven. Hoe waarschijnlijk is dat?
Dan zien we in zwart geklede dansers samen of alleen in een ruimte kronkelen. Dit zijn de zebravisjes die tijdens het onderzoek alleen of in een groep opgroeiden. Vervolgens zien we twee tweetallen sierlijk samen dansen. Het niveau van de dansers is hoog. De twee zebravisjes die in een groep opgroeiden, dansen dichter bij elkaar dan de andere.
Uit dit onderzoek blijkt dat de manier waarop visjes opgroeien hun gedrag en hun hersenenactiviteit beïnvloedt, vertelt de dansclip, terwijl we kijken naar dansers die dicht op elkaar liggend hersenactiviteit uitbeelden.
Perfecte match
De winnaar, neurowetenschapper Antoine Groneberg, danst al haar hele leven en gaf, naast haar promotiewerk, les in jazz en moderne dans. Ze promoveerde bij Champalimaud Research in Portugal. ‘Toen ik over de wedstrijd hoorde, vond ik het een perfecte match voor mij’, mailt ze. ‘Het was echt heel leuk om te doen; van het brainstormen en plannen tot het maken van de video.’
Groneberg deed de choreografie zelf en plande de rest met vriend en collega André Mendonça en Alexandre Azinheira, ‘de videogoeroe van ons instituut’. ‘We planden met ons drieën de video en namen hem op een enkele zondag op. De opnamedag was ontzettend leuk en gezellig’, vertelt ze. De kinderen die enthousiast meededen, rekruteerde ze via vrienden en collega’s.
Interpretatieve dans
De Dance Your PhD-wedstrijd werd dit jaar voor de twaalfde keer gehouden. Het wetenschappelijke tijdschrift Science nodigt wetenschappers van over de hele wereld uit om een videoclip op te sturen waarin ze hun promotieonderzoek uitleggen in ‘het meest jargon-vrije medium dat beschikbaar is: interpretatieve dans’.
De jury, die bestaat uit kunstenaars en wetenschappers, koos dit jaar een winnaar uit dertig aanmeldingen. ‘De choreografie van Groneberg voegt dans en wetenschap samen tot een esthetisch verbluffend en intellectueel diepgaand meesterwerk van kunst’, zegt jurylid Alexa Meade. De prijs is 1000 dollar.
De jury geeft een eervolle vermelding aan de rappende winnaar in de categorie natuurkunde. Ze noemen de Finse video over multispectraal scannen van bossen door Samuli Junttila ‘hilarisch en toch wetenschappelijk informatief’.
Swingende DNA-keten
Ook een in Nederland promoverende onderzoeker viel in de prijzen. Katharina Hanika van Wageningen University & Research verbeeldde haar onderzoek naar een CRISPR-techniek om tomatenplanten resistent te maken tegen een schimmel in een vrolijk buikdansspektakel.
In haar clip zien we hoe dansende tomatenplantjes geveld worden door een kwaadaardige, stijfjes dansende schimmel. Vervolgens gaan we mee het lab in, waar een swingende DNA-keten aangepast wordt door een buikdansende CRISPR-Cas9. Daarna zien we de genetisch aangepaste tomatenplanten vrolijk doordansen, terwijl de schimmel tevergeefs langs ze beweegt.
‘Mensen zijn erg positief over de video, vooral over de ‘grappige’ scène met de schimmel’, vertelt Hanika. ‘Ik ben in de wolken over het aantal mensen dat de video al heeft bekeken en ik ben erg trots dat ik mijn onderzoek zo aan niet-experts kan uitleggen.’
Aanrader
Groneberg en Hanika raden huidige promovendi aan om ook mee te doen met de wedstrijd. ‘Het is erg leuk en geweldig om outside the box te denken om je onderzoek uit te leggen’, zegt Hanika. ‘En natuurlijk hoeft niemand een professionele danser te zijn. Het enige wat telt is dat je plezier hebt!’
‘Ik vind deze wedstrijd geweldig voor iedereen die van zijn wetenschap houdt en graag danst’, zegt Groneberg. ‘Het is behoorlijk uitdagend, maar ook erg de moeite waard om manieren te bedenken om op een creatieve manier over onze wetenschappelijke resultaten te vertellen.’