Het stikt op Mars van de organische moleculen die benodigd zijn voor leven om te kunnen gedijen. Dat blijkt uit twee onderzoeken van de rover Curiosity. Bij het ene is methaan gevonden dat ’s zomers uit de grond naar boven komt. Bij het andere doken complexere organische moleculen op die 3,5 miljard jaar in de klei bewaard zijn gebleven.
De meeste moleculen die koolstof bevatten, worden als organisch beschouwd. Op Mars zijn al eerder organische moleculen gevonden, maar die waren niet zo complex als de moleculen die Curiosity nu in de bedding van een opgedroogd meer heeft gevonden.
‘We denken dat de complexe organische moleculen die we gevonden hebben 3,5 miljard jaar geleden in een meer ronddobberden’, zegt Kirsten Siebach van Rice University in Texas. ‘Het is nu duidelijk dat Mars in staat is organisch materiaal te conserveren, en dat wij in staat zijn om het te vinden.’
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
De moleculen zouden met meteorieten meegereisd kunnen zijn of ontstaan kunnen zijn uit vulkanische processen, maar er is ook een kans dat ze afkomstig zijn van levende organismen. En zelfs als ze niet van leven afkomstig zijn, zouden ze gediend kunnen hebben als voedsel voor microben op Mars. Het feit dat de moleculen zo lang bewaard zijn gebleven, betekent dat dergelijke microben, mochten ze ooit bestaan hebben, op een vergelijkbare manier bewaard kunnen zijn gebleven en dat wij ze kunnen vinden.
‘Aangezien er mogelijk een verband is tussen organische moleculen en leven, is het van het grootste belang dat we begrijpen waar zich organische moleculen bevinden en hoe ze bewaard blijven. Alleen dan kunnen we achterhalen hoe we naar leven moeten zoeken’, zegt Jennifer Eigenbrode van NASA’s Goddard Space Flight Center in Maryland. Eigenbrode leidde het team dat de organische moleculen gevonden heeft.
Ondergrondse depots
Een ander team, dat ook gebruikmaakte van Curiosity, heeft onderzoek gedaan naar het simpelere molecuul methaan, in de atmosfeer van de rode planeet. We wisten al dat er methaan op Mars bestond, maar tot nog toe leek er geen patroon te ontdekken in waar en wanneer het in grotere hoeveelheden opdook. Nu hebben Chris Webster van NASA’s Jet Propulsion Laboratory in Pasadena en zijn collega’s ontdekt dat er een seizoenscyclus is, waarbij er in de zomer meer methaan in de lucht van Mars zit.
Deze cycli zouden van pas kunnen komen bij het achterhalen van de herkomst van het methaan. ‘Het is een beetje alsof je een probleem met je auto hebt dat om de zoveel tijd voorkomt. Je kunt maar moeilijk uitvogelen wat er aan de hand is, als het probleem er de ene keer wel is en de andere keer niet’, zegt Webster. ‘Als het zich op gezette tijden herhaalt, kun je het tenminste opsporen.’
De waargenomen fluctuaties passen het best bij een model waarbij het methaan op Mars van diep ondergronds naar boven komt en zich een weg naar het oppervlak baant door poriën en spleten. Als het koud is, blijft het methaan plakken aan het stof dat op het oppervlak ligt. Als de temperatuur een paar graden stijgt, komt het vrij en vindt het zijn weg naar de atmosfeer.
Oorsprong
Hoe het ondergrondse methaan daar terechtgekomen kan zijn, blijft nog een mysterie. Het is zelfs mogelijk dat het methaan en het andere organische materiaal iets met elkaar te maken hebben. ‘Mogelijk bevindt zich ergens in de diepte organisch materiaal dat verschillende processen ondergaat waarbij methaan ontstaat dat naar de oppervlakte ontsnapt’, zegt Eigenbrode. ‘Zijn het organismen die verantwoordelijk zijn voor deze processen? Is het leven?’
Net als de complexere organische moleculen, zou het methaan zowel een biologische als een geologische oorsprong kunnen hebben. Welke van de twee het is, valt bijna niet te bepalen, ook op aarde niet. Er is een waslijst van niet-biologische processen die op Mars organische moleculen zouden kunnen produceren. Maar ook leven moeten we nog niet uitsluiten.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: