Elk warm seizoen verschijnen er mysterieuze donkere lijnen op de glooiingen van de duinen en kraters op Mars. Dit zijn mogelijk droge lawines en geen stromend water, zoals eerder werd gedacht.
In de zomer lopen donkere stromen van de heuvels en kraters op Mars. In de koude maanden die erop volgen verdwijnen deze lijnen weer. Van deze zogenoemde recurring slope lineae werd gedacht dat ze bewezen dat er vloeibaar water over de oppervlakte van Mars stroomde. Maar nu heeft een team geleid door Colin Dundas van de US Geological Survey bewijs gevonden voor een simpelere verklaring: zandlawines.
Gaan we buitenaards leven ontdekken op ijsmanen?
De ruimtevaartorganisaties NASA en ESA spenderen momenteel miljarden aan missies naar de ijsmanen rond de planeten Jupiter en Saturnus.
Dundas en zijn team bestudeerden satellietbeelden die over de jaren heen gemaakt zijn. Ze analyseerden patronen in de opkomst en het terugtrekken van de donkere lijnen op Mars. Ze hebben geen nieuwe data gebruikt, maar hebben met een frisse blik naar bestaande gegevens gekeken, zegt Anna Grau Galofre verbonden aan de universiteit van British Columbia in Vancouver.
Het team analyseerde 151 lijnen en zagen dat de stromen zich meer gedragen als droog zand dan als stromend water. Bovendien leken de patronen in de donkere lijnen veel op die van rollend zand op aardse duinen. Maar dan op grotere schaal.
‘Het is moeilijk uit te leggen hoe vloeibaar water terecht zou komen op Mars’, zegt Galofre. Hoewel de planeet genoeg ijs en permafrost heeft, maken de brute omstandigheden aan het oppervlakte, de planeet niet geschikt voor water.
Zandlawines
Het is lastig uit te leggen hoe de geologie op Mars het water weer terug naar de top van de heuvels, duinen en kraters krijgt ieder seizoen om weer nieuwe lijnen te vormen.
Dat water de stroom zou aandrijven, past ook niet bij de waarnemingen, zegt Galofre, de patronen die de stroom achterlaat hebben niet de hoge zoutconcentratie die je zou verwachten bij herhaaldelijke afzetting en verdamping.
Dundas en zijn team probeerden niet een complex proces te verzinnen dat water op de top van de helling kan krijgen en zout kan wegwassen. Maar in plaats daarvan overpeinsden zij de vreemde natuur van droge, korrelige stromen die zich gedragen als een vloeistof. Ze zagen dat vorm van de lijnen en de afstanden die ze aflegden consistent zijn met zandlawines op aarde.
Hun theorie verklaart ook waarom de lijnen verschijnen aan de bovenkant van de helling, voornamelijk op het topje van duinen. Mogelijk verschijnen de patronen elk zomerseizoen door lente- en zomerstormen die het zand verplaatsen.
Maar misschien is dit niet het laatste dat we over deze donkere lijnen horen. ‘Mogelijk zal een volgende waarneming op Mars ons weer voor nieuwe raadsels stellen en zullen we onze hypothesen en aannames weer moeten herzien’, zegt Galofre. ‘Dat is al vaker gebeurd.’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: