Albuquerque, New Mexico (VS) – Een nieuw detectiesysteem slaat direct alarm als er giftige stoffen in het drinkwater zitten.


Oorlog kan je ook chemisch uitvechten. Door onze manier van drinkwatervoorziening zijn we daar bijzonder kwetsbaar voor. Wetenschappers van Sandia National Laboratories (SNL) ontwikkelden onlangs een systeem dat de waterkwaliteit in de bodem of in drinkwaterinstallaties voortdurend in de gaten houdt en direct alarm slaat als er giftige stoffen in het water zitten. Zo kan men milieudelicten of bedrijfsongevallen opsporen of, in het ergste geval, chemische oorlogsvoering.
Bij traditionele controles moet men regelmatig monsters nemen en die in een laboratorium analyseren. Dat kost meer tijd en geld dan het nieuwe systeem. Bovendien kan er enige tijd overheen gaan voor men een besmetting ontdekt. Het nieuwe systeem, dat draadloos communiceert met een datalogger, berust op het meten van de weerstand van een elektrisch circuit. Op de draden van het circuit is een mengsel aangebracht van geleidende koolstofdeeltjes en een specifieke polymeer. Deze polymeer absorbeert eventueel aanwezige giftige stoffen en zet daardoor uit. Daarmee verandert de weerstand van het circuit. De verandering is evenredig met de concentratie van de stof. Welke stof het precies is weten de onderzoekers pas na monstername.
De detector reageert op vluchtige organische verbindingen. Hieronder valt een groot aantal gifstoffen die bijvoorbeeld kanker en geboorteafwijkingen kunnen veroorzaken. Ook sommige pesticiden, herbiciden en andere stoffen die de werking van het zenuwstelsel aantasten horen bij deze groep verbindingen. Bob Hughes van SNL: “Doordat we verschillende polymeren gebruiken, kunnen we alle relevante [organische; red.] stoffen aantonen.”

Het roestvrijstalen omhulsel van de sensor hangt aan een waterdichte kabel. Momenteel testen de onderzoekers het systeem op zestig meter diepte bij een chemische fabriek.

De sensor zelf is verpakt in een waterdicht omhulsel van drie centimeter doorsnee. In het omhulsel zitten venstertjes die zijn afgedekt met een Goretex-membraan. Dit materiaal, bekend van buitensportkleding, laat geen water door, maar ademt wel. Alleen vluchtige stoffen kunnen er doorheen lekken.

Nienke Beintema