Hoe komen wetenschappers tot dat ene inzicht dat het verloop van hun hele carrière bepaalt? Daarover vertellen ze in de rubriek Eureka, elk weekend in het AD, verzorgd door de redactie van New Scientist. Deze week: Tim Baarslag, onderzoeker bij het Centrum Wiskunde & Informatica en de Universiteit Utrecht, die een algoritme ontwikkelde om mensen te helpen bij lastige onderhandelingen zoals het kopen van een huis.
‘Een algoritme kan je het beste vergelijken met een kookrecept. Bijvoorbeeld voor tomatensoep: de tomaten, ui en vermicelli vormen het uitgangspunt en na een aantal voorgeschreven stappen heb je de soep.
Ik heb een algoritme ontwikkeld om te helpen bij moeilijke beslissingen, zoals een salarisonderhandeling of een bod op een huis. Bij welk bod moet je wachten en wanneer moet je een deal accepteren? Tijdens mijn promotie was ik al met dit soort vragen bezig en bij wiskundigen stopt die gedachtegang nooit. Op de universiteit, maar ook tijdens het fietsen en onder de douche was ik aan het denken, aan het puzzelen, en schuurde het.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Ik weet nog exact wanneer het kwartje viel. Ik was aan het praten met een promovendus. Hij vertelde een legende over een Chinese keizer die giften kreeg aangeboden en niet wist hoe te kiezen uit al die weelde. Dat is het ontbrekende puzzelstukje, wist ik meteen: zo moet ik er ook over nadenken. Het gaat om de juiste balans tussen exploratie en exploitatie. Hij moet niet te vroeg ‘ja’ zeggen, maar als hij te lang wacht is de beste optie al gevlogen.
Verrassend genoeg kunnen simpele regels heel goed werken bij zulke ingewikkelde beslissingen, zoals de 37%-regel. Wijs de eerste 37% af en kies daarna de eerste optie waar je het beste gevoel bij hebt. Stel dat je kan kiezen uit vijf opties: wijs dan de eerste twee blind af, kies de derde alleen als deze beter is dan de eerste twee, en ga zo verder.
Mijn algoritme heb ik gebruikt bij het kopen van mijn huis. Het gaf mij advies voor het optimale bod. Met succes. Als starter woon ik nu geweldig in Amsterdam-Oost.’
