Van getal naar heelal laat je kennismaken met de ultieme kruisbestuiving tussen wiskunde en natuurkunde: de snaartheorie.

Veel mensen vinden natuurkunde lastig, maar wat vinden natuurkundigen zelf lastig? Professioneel pokeraar en mathematisch fysicus Marcel Vonk laat je in Van getal naar heelal kennismaken met het onderwerp dat hem en zijn collega-natuurkundigen hoofdbrekens bezorgt.

Vonk is zeker niet de eerste natuurkundige die een boek voor het grote publiek over zijn vakgebied schrijft. Belangrijk verschil is dat hij nog hoger mikt dan veel voorgangers. Waar veel exemplaren uit dit genre zich focussen op de quantummechanica en Einsteins relativiteitstheorie, waagt hij zich aan de snaartheorie, het meest abstracte vakgebied binnen de natuurkunde.

Knopen en legoblokjes

De snaartheorie probeert te verklaren hoe zwaartekracht op het allerkleinste niveau werkt, door als meest fundamentele deeltjes snaren voor te stellen die in zes onzichtbare dimensies trillen. Deze snaartjes zouden de bouwstenen van alle nu bekende fundamentele deeltjes vormen. ‘Zouden’, want hier is tot op heden geen experimenteel bewijs voor.

Makkelijker kan Vonk het niet maken, wel leuker. Hij wisselt de complexe materie af met trivialere zaken zoals knopen en legoblokjes. Hier lijkt een grote kloof tussen te zitten, maar Vonk slaat heel behendig bruggetjes. Met pakkende voorbeelden laat hij je keer op keer kennismaken met wiskundige concepten uit de snaartheorie.

Trigger warning

Daarin toont zich de hand van de meester. Het zorgt ervoor dat je niet alles hoeft te begrijpen om het boek te waarderen. Vonk deelt zijn afwegingen tussen toegankelijkheid en volledigheid ook met de lezer. Hij geeft soms eerlijk toe de zaken simpeler voor te stellen dan ze zijn, geeft af en toe een trigger warning als er hardcore rekenwerk aankomt en stelt je vervolgens gerust door je op het hart te drukken dat je niet alles hoeft te snappen om door te lezen.

Je kunt het hem ook niet kwalijk nemen dat dit onderwerp niet valt te behandelen zonder wiskunde. Dat wiskunde belangrijk is voor de natuurkunde is natuurlijk een open deur, maar in de snaartheorie is deze kruisbestuiving zo ver doorgeschoten dat je je kunt afvragen of het niet meer wiskunde dan natuurkunde is. Waar voorheen de natuurkunde altijd meeliftte op de wiskunde, is dit bij snaartheorie vaak genoeg omgekeerd.

Het zou bluf zijn om te stellen dat je na het lezen van Van getal naar heelal alles over de snaartheorie begrijpt. Maar wel meer dan je daarvoor deed. Vonk weet in ieder geval precies de juiste snaar te raken.