Microben zijn niets dan nare ziekteverwekkers? In Dankzij de microben bewijst Marc-André Selosse het tegendeel.
Het is een populair feitje: wist je dat je meer bacteriën met je meedraagt dan lichaamscellen? Hoeveel meer hangt af van de definities die je gebruikt, én of je je toevallig net van een grote lading darmbacteriën hebt ontdaan. Feit is in ieder geval dat je nooit alleen bent, verre van zelfs. We leven in een symbiose met talloze soorten microben. Dat geldt niet alleen voor ons, maar ook voor alle dieren en planten om ons heen.
Netwerk
We zijn vaak geneigd microben puur als ziekteverwekkers te zien. Marc-André Selosse doet in Dankzij de microben zijn uiterste best om dit negatieve imago naar de prullenbak te verwijzen. De Franse bioloog trekt je met zijn aanstekelijke vertelstijl direct mee de onvoorstelbare bodemwereld in. Hier wisselen schimmels voedingsstoffen uit met bomen en planten, en vormen zo een gigantisch ondergronds netwerk, waardoor organismen uit de wijde omgeving met elkaar in verbinding staan.
Via het dierenrijk komt Selosse bij onszelf terecht. De terugkerende boodschap: zonder de microben waren we nergens. Tijdens het lezen van dit boek kreeg ik een nieuw ontzag voor hoe ingenieus verschillende onderdelen van de natuur met elkaar samenwerken. Doordat organismen gezamenlijk zijn geëvolueerd hebben ze een complex systeem gevormd waarin ze samen een stuk sterker staan dan alleen.
Marionet
Microben zijn cruciaal voor de gezondheid van mens, plant en dier. Zelfs ziekmakende microben hebben een belangrijke functie in ecosystemen: ze zorgen ervoor dat er een evenwicht ontstaat tussen verschillende soorten, en dat niet één soort de overhand krijgt. Zo is er in tropische regenwouden een enorme diversiteit aan bomensoorten te vinden dankzij deze kleine vrienden.
Aan het eind van zijn boek staat Selosse stil bij de vraag of je een organisme überhaupt als losstaand iets kunt zien. Zijn planten en dieren niet eigenlijk een soort gigantische marionetten die alleen kunnen leven dankzij de microben die aan de touwtjes trekken? Of moeten we elk organisme beschouwen als knooppunt in een gigantisch netwerk van interacties? Selosse is er zeer goed in geslaagd om de grootsheid van microben kenbaar te maken en hun reputatie uit het slop te trekken. Dankzij de microben is een prachtig, compleet boek, dat ondanks de diepgang geen moment verveelt. Deze microbenmarionet heeft ervan genoten.
