In zijn nieuwste boek leert Steven Pinker ons hoe we zo rationeel mogelijk kunnen denken en waarom dat belangrijk is.
We worden overvoerd met nepnieuws en complottheorieën, constateert taalkundige en psycholoog Steven Pinker in zijn nieuwe boek Rationaliteit. ‘Tja, de mens is nu eenmaal een irrationeel wezen’, kun je dan verzuchten, maar daar wil Pinker niet aan. Wat hem betreft zijn we in de basis juist behoorlijk rationeel – al kunnen we een steuntje in de rug af en toe goed gebruiken.
In de hoofdstukken die volgen, legt Pinker daarom uit op welke manieren onze gedachtegangen ons in de luren kunnen leggen en hoe het wél zit. Wat zijn bijvoorbeeld de meest voorkomende drogredenen? Hoe krijg je een beter gevoel voor statistiek? Zelfs een flinke – en best pittige – portie formele logica ontbreekt niet.
Logica en vooruitgang
Voor een deel overlapt Pinkers nieuwste titel met eerdere boeken die de ratio hoog in het vaandel hebben staan. Verfrissend is dat Rationaliteit ook uitlegt waaróm ons brein soms een wat minder rationele route kiest. Verder onderkent Pinker dat je niet elk maatschappelijk debat kunt tackelen met formele logica of harde statistieken.
In het laatste hoofdstuk koppelt Pinker de rationaliteit aan het idee dat hij uiteenzette in zijn vorige boeken: dat het door de bank genomen steeds beter gaat met de mensheid. De ontwikkelingen die daartoe hebben geleid, zijn volgens hem vaak terug te voeren op één houtsnijdend betoog van een denker. Willen we zulke wereldverbeterende teksten blijven schrijven, dan moeten we onze redeneerkwaliteiten natuurlijk wel op peil zien te houden – bijvoorbeeld met dit boek.
