Psychopaten, wie zijn ze? geeft je niet alleen kennis over, maar ook begrip voor mensen met vreselijke delicten op hun kerfstok.
Veel boeken over psychologie kun je deels als zelfhulpboek gebruiken. Voor Psychopaten, wie zijn ze? van de Vlaamse forensisch psycholoog Kasia Uzieblo geldt dat hopelijk niet. Mocht je een psychopaat in je omgeving hebben, is de kans erg klein dat je diens gedrag kunt bijsturen. Mocht je er zelf een zijn, dan is de kans op gedragsverbetering niet veel beter.
Uzieblo rekent af met stereotypen als Hannibal Lecter en Gordon Gekko. Fictieve psychopaten zoals deze twee worden, vermoedelijk ten behoeve van de verhaallijn, vaak sadistischer, berekenender en succesvoller afgeschilderd dan typisch in de psychiatrie te zien is. Hoewel psychopaten zeker een neiging tot crimineel gedrag hebben en goed kunnen manipuleren, verhindert hun impulsiviteit en gebrek aan zelfbeheersing hen dikwijls een succesvol bestaan op te bouwen.
Twee vinkjes
Door haar jarenlange ervaring kan Uzieblo de wetenschappelijke vraagstukken rond psychopathie goed inkleuren met voorbeelden uit de praktijk. Die hebben allemaal twee vinkjes: man en crimineel. Veel van haar patiënten hebben gruwelijke delicten gepleegd, wat hen en het boek fascinerend maken.
Een klein minpunt is dat het boek traag op gang komt. Het eerste kwart gaat op aan de vraag wat de klinische definitie van psychopathie is, hoe die in de afgelopen decennia is aangepast, en hoe de term vaak verkeerd gebruikt wordt. De rest van het boek maakt echter veel goed.
Soms betrap je jezelf er zelfs op dat je medelijden voelt voor daders met verschrikkelijke misdrijven op hun naam. Het boek laat je mensen begrijpen die je eigenlijk niet wilt begrijpen.
