Weinig onderzoeksgebieden zijn politiek gezien zo controversieel als dat van hoogleraar neurofarmacologie en psychiater David Nutt. In Psychedelica als medicijn betoogt hij dat hallucinogene drugs enorme potentie hebben als psychiatrisch medicijn, en dat de risico’s ook nog eens behoorlijk meevallen.

De dynamiek tussen wetenschap en wetgeving heeft in het debat rondom de medische toepassing van drugs decennia lang in een patstelling gezeten. Wetenschappelijke richtlijnen stonden onderzoek naar psychiatrische behandelingen met drugs niet toe vanwege de veronderstelde risico’s, waardoor het automatisch vrijwel onmogelijk was diezelfde richtlijnen ooit aan te passen.

Verbluffende resultaten

Maar de afgelopen jaren beginnen er scheurtjes in de medische-ethische muur te ontstaan. De eerste relatief kleinschalige onderzoeken laten verbluffende resultaten zien voor het therapeutisch effect van MDMA, ketamine, en LSD op depressies, PTSS, angststoornissen, en ironisch genoeg drugsverslavingen. Ook blijken de gezondheidsrisico’s veel kleiner dan voorheen werd aangenomen.

Nutt pleit er dan ook voor om deze middelen te decriminaliseren. Zoals je waarschijnlijk al kan raden, vallen zijn adviezen niet in goede aarde bij beleidsmakers, die hem uiteindelijk ook ontsloegen uit de wetenschappelijke adviesraad voor het drugsbeleid.

Psychedelica als medicijn vertelt zowel de neurologische als de psychiatrische kant van het verhaal, waarbij dat laatste beter uit de verf komt dan het eerste. Verhalen over hoe een enkele trip patiënten beter helpt dan elke andere reguliere behandeling die zij in de vele jaren hulpverlening daarvoor gekregen hebben, zijn fascinerender en ook leesbaarder dan de neurologische verklaring daarachter.

Geestverruimend

Af en toe schiet Nutt een beetje door in zijn betoog dat drugs ook goede kanten hebben. Dat een Nobelprijswinnaar zijn briljante idee heeft bedacht tijdens een LSD-trip is best een leuke anekdote, maar niet echt representatief voor de gemiddelde drugservaring.

Hoewel het boek in de introductie stelt dat het geen aanmoediging voor het recreatief gebruik van drugs is, vraag je je af hoe oprecht dat is. Maar of je nou nee of ja tegen MDMA zegt, het lezen van Psychedelica als medicijn is een geestverruimende ervaring.