Het tijdperk van onzekerheid leest als een historische roman, met als hoofdrolspelers de natuurkundigen die begin twintigste eeuw ons wereldbeeld op zijn kop hebben gezet.
In 1925 maakt Niels Bohr, pionier in de atoomfysica, een treinrit naar Leiden. Daar is hij samen met Albert Einstein, bedenker van de relativiteitstheorie, uitgenodigd bij quantumfysicus Paul Ehrenfest. Onderweg heeft Bohr een ontmoeting met quantumfysicus Wolfgang Pauli. En op de terugweg ontmoet hij nog een beroemde quantumfysicus, Werner Heisenberg.
Net zoals het moeilijk voor te stellen is dat Michelangelo en Leonardo da Vinci elkaar hebben ontmoet, is het onvoorstelbaar dat al deze grootheden in de natuurkunde elkaar regelmatig spraken en beïnvloedden. Dankzij hen groeide de eerste helft van de twintigste eeuw uit tot een unieke periode, met ontdekkingen die ons wereldbeeld op zijn kop hebben gezet.
Historische roman
In Het tijdperk van onzekerheid geeft Tobias Hürter een boeiend inkijkje in het wel en wee van deze natuurkundigen. Op chronologische volgorde licht hij in elk hoofdstuk een persoon, gebeurtenis of reeks gebeurtenissen uit. Door de vele verschillende onderwerpen en hoofdrolspelers voelt het boek in het begin wat fragmentarisch aan. Maar gaandeweg zijn er steeds meer terugkerende personen en thema’s, zoals de verhitte discussie tussen Einstein en Bohr over de quantummechanica.
Het boek richt zich niet op de natuurkundige theorieën, maar op de personen erachter. Daardoor leest het meer als een historische roman dan als een populairwetenschappelijk boek. Hürter besteedt uitgebreid aandacht aan het uiterlijk, het karakter, de innerlijke worstelingen en de onderlinge strubbelingen van de genieën, die weliswaar elkaars concurrenten waren, maar ook met elkaar moesten samenwerken.
De beschrijvingen zijn gebaseerd op historische bronnen zoals brieven. Daarnaast schroomt de auteur niet om soms de situatie wat dik aan te zetten of zelf invulling te geven aan onbekende zaken, zoals wat er door het hoofd van Pierre Curie ging voordat hij door een paardenkar werd overreden.
Meeslepend
Behalve ons wereldbeeld hebben de twintigste-eeuwse ontdekkingen ook de wereld zelf ingrijpend veranderd. Zo leidde het onderzoek naar radioactiviteit tot de ontwikkeling van de atoombom. In de slothoofdstukken beschrijft Hürter op beklijvende wijze hoe deze bom in Amerika tot stand kwam, terwijl Duitse natuurkundigen ten onder gingen aan zelfoverschatting en organisatorische chaos. Al met al is Het tijdperk van onzekerheid een mooi geschreven en meeslepend boek voor liefhebbers van de geschiedenis van de natuurkunde en de mensen die deze geschiedenis hebben vormgegeven.
