Het nieuwe boek Hoe dan? van cartoonist Randall Munroe zit vol omslachtige en onpraktische adviezen. Hoe maak je dan een passende recensie?
Cartoonist Randall Munroe maakt dingen graag onnodig ingewikkeld. Dat wisten we al van de uitvoerige diagrammen in zijn comic xkcd en de gedetailleerde gedachte-experimenten in zijn bestseller Wat als? En ook Munroes nieuwe boek Hoe dan? is weer heerlijk omslachtig. Als een soort parodie op een zelfhulpboek staat het boek vol onpraktische adviezen voor alledaagse problemen, zoals een gletsjer aan de andere kant van de aarde laten smelten om een poolparty te organiseren.
Aan mij als recensent de taak om in een kort stuk te laten zien wat voor boek Hoe dan? is. Maar het boek bevat wel 320 pagina’s. Hoe dan?
Ik kan natuurlijk alle pagina’s uit twee exemplaren (want dubbelzijdig bedrukt) van het boek scheuren, die in een rechthoek naast en boven elkaar aan de muur hangen, daar een foto van maken en die foto hier afbeelden. Zo’n foto zou er ongeveer uitzien als hierboven. Dat geeft best veel informatie over het boek. Je ziet bijvoorbeeld de hoeveelheid witruimte per pagina, en als je heel goed kijkt ook dat de tekst wordt ondersteund met formules, grafiekjes, voetnoten en Munroes karakteristieke cartoons met harkenpoppetjes.
Maar het plaatje heeft een veel te lage resolutie om de tekst te kunnen lezen. Gelukkig maar, anders zou iedereen in plaats van het boek te kopen gewoon deze afbeelding downloaden. Daarmee zou ik de Wet op de vaste boekenprijs schenden, evenals onze relatie met de uitgever van het boek.
De standaardmethode om in een recensie de inhoud van een boek mee te geven, is door enkele stukjes eruit over te nemen, al dan niet in eigen woorden. Dat kost niet zoveel ruimte en zo houd je de boekuitgever te vriend. Maar is zo’n stukje wel representatief? Kies je niet bewust of onbewust het leukste uit – of misschien juist het minst leuke, als je een collegaschrijver geen succes gunt?
Misschien is het beter om steekproefsgewijs een voorbeeld uit te kiezen. Ook daarvoor komt een collage van alle pagina’s goed van pas. Een klassieke manier om hier iets willekeurigs uit te pikken, is door er een dartpijltje naar te gooien (tenzij je Michael van Gerwen bent, dan is er geen sprake van willekeur. Maar die zie ik niet snel een boek recenseren).
Ik kom uit op pagina 180, in het hoofdstuk ‘Hoe verstuur je een pakketje?’. Daarin vertelt Munroe wat voor envelop je nodig hebt om een brief vanuit het internationaal ruimtestation op aarde te gooien, zonder dat die in de atmosfeer verbrandt. Representatief voorbeeld, lijkt me.
Een recensie sluit je vaak af met een Eindoordeel, zodat de lezer weet of die het boek wel of niet moet lezen. Maar dat verschilt vaak per persoon. Vandaar een handig blokkenschema: beantwoord de vragen en je weet of Hoe dan? wel of niet iets voor jou is.
