Ontwerpers roepen steeds vaker de hulp in van dieren en planten, om radicaal nieuwe designconcepten mogelijk te maken. Het Nieuwe Instituut in Rotterdam laat je kennismaken met Biodesign.

Voer een slak gekleurd papier, en je krijgt slakkenpoep in alle mogelijke kleuren. Bron: Lieske Schreuder
Voer een slak gekleurd papier, en je krijgt slakkenpoep in alle mogelijke kleuren.
Bron: Lieske Schreuder

Sommige bouwvakkers repareren scheuren in beton zonder hoog uurtarief, zonder voorrijkosten en zonder een radio mee te nemen die de hele dag op een slechte zender staat. De bouwvakkers zijn bacteriën die zijn verwerkt in Bioconcrete, een opmerkelijke betonsoort die werd ontworpen aan de TU Delft. Wanneer in het beton een scheur ontstaat, komen de bacteriën in aanraking met lucht en gaan ze kalksteen produceren. Zwakke plekken of scheuren in het beton behoren daarmee tot het verleden.

Bioconcrete is een van de vele biologisch verrijkte ontwerpen op de tentoonstelling Biodesign, over de kruisbestuiving van natuur, wetenschap en creativiteit. Volgens curator William Myers, die New Scientist rondleidt, laat biodesign zien dat de mens er alleen voor staat en wat hulp van de natuur goed kan gebruiken. Dat resulteert in zijn tentoonstelling onder meer in algen die energie opwekken, verpakkingsmateriaal gemaakt van champignons en een vloerbedekking van slakkenuitwerpselen.

Erg praktisch zijn de tentoongestelde ontwerpen meestal niet. Daarnaast zijn ze vooralsnog te kostbaar om op grote schaal te produceren. Toch zijn er wel een aantal projecten waar Myers toekomst in ziet. Onder meer computerfabrikant DELL en meubelmaker Steelcase gebruiken al champignonverpakkingen voor hun producten.

Wanneer biodesign echt doorbreekt, kan Myers niet voorspellen. ‘Het is vooral angst dat ons tegenhoudt om biologie te integreren in design’, aldus Myers. Want wat gebeurt er als we geen controle meer hebben over de betonbacterie en deze complete gebouwen overneemt? Of wanneer champignons herrijzen uit het verpakkingsmateriaal en beginnen te woekeren? Myers: ‘Biodesign heeft gewoon tijd nodig. De mensen durven er simpelweg nog niet op te vertrouwen.’

Daar komen de slakken weer in beeld. Door een proef te laten zien waarin slakken onderdeel uitmaken van biodesign, hoopt Myers de angst wat te verminderen. De slijmerige, maar gemoedelijke beesten krijgen gekleurd papier te eten, waarna hun uitwerpselen precies dezelfde kleur krijgen. De slakkenpoep is vervolgens te verwerken tot decoratieve tegels of garen. Myers: ‘Dit experiment zal geen lang leven zijn beschoren, maar het is een ideaal voorbeeld om te laten zien dat biodesign absoluut niet eng is. Dit is pas het begin.’

Biodesign, over de kruisbestuiving van
natuur, wetenschap en creativiteit

27 september t/m 5 januari, di – za van 10 – 17 uur,
zon- en feestdagen van 11 – 17 uur
€6,50

Het Nieuwe Instituut
Museumpark 25, Rotterdam
hetnieuweinstituut.nl