In deze alomvattende biografie van Santiago Ramón y Cajal vertelt Benjamin Ehrlich niet alleen het fascinerende verhaal van een van de grootste wetenschappers van de negentiende eeuw, maar ook dat van onze hersenen.
Tenzij u zich toevallig ooit heeft verdiept in de geschiedenis van de hersenwetenschappen, zal de naam Santiago Ramón y Cajal waarschijnlijk geen belletje doen rinkelen. Op basis van zijn ontdekking van het neuron – het bouwblok van ons zenuwstelsel – zou je echter verwachten dat de roem van deze Nobelprijswinnaar de grenzen van zijn vakgebied overstijgt. Benjamin Ehrlich geeft hem met de vuistdikke biografie De vader van de moderne neurowetenschap de erkenning die hij verdient.
Gebrekkig geheugen
Cajal groeide op op het Spaanse platteland in de tweede helft van de negentiende eeuw. Hij had geluk: dit was precies de periode waarin (basis)onderwijs voor het eerst breed toegankelijk werd. Cajal bleek te beschikken over een bijzonder artistieke geest, maar een gebrekkig geheugen. Zelf wou hij dan ook liever kunstenaar dan wetenschapper worden. Toen zijn vader daar een stokje voor stak, liet hij zijn creativiteit los op talloze tekeningen en een autobiografie.
Hier schuilt een zwakte van De vader van de moderne neurowetenschap. Dit boek leunt gedeeltelijk op de autobiografie, die dan weer gebaseerd is op de rijke fantasiewereld van Cajal zelf. Ehrlich erkent dat die autobiografie op sommige punten waarschijnlijk meer fictie dan feit is. Dit hoeft geen onoverkomelijk probleem te zijn, aangezien er genoeg alternatieve bronnen over het leven van Cajal bestaan. Bij passages waarin Ehrlich echter zonder bronvermelding een gedetailleerde beschrijving geeft van specifieke gebeurtenissen uit het privéleven van zijn hoofdpersonage, bekruipt je soms het gevoel dat Cajals geromantiseerde zelfbeeld is doorgesijpeld naar de geschiedschrijving.
Toch is het boek het lezen meer dan waard. Het schetst een alomvattend beeld van Cajals wetenschappelijke carrière en het tijdsgewricht waarin hij leefde. Ondanks zijn eigen haperend geheugen, verdient Cajal het om herinnerd te worden.
