In de voorstelling You’re Too Cute to Be An Astronaut kruipt Judy Lijdsman in de huid van de Amerikaanse astronaut Judy Resnik en een aantal van haar tijdgenoten.
Wat voor soort voorstelling is You’re Too Cute to Be An Astronaut?
‘Het is een onewomanshow over de tweede Amerikaanse vrouw in de ruimte, Judy Resnik, waarin je iets leert, waarin er wat te lachen valt en waarin je ontroerd wordt. Zelf had ik nog nooit van Resnik gehoord, tot ik haar zag in een documentaire. En toen kwam ik er dus achter dat ze aan boord zat van de Challenger, de spaceshuttle die in 1986 73 seconden na de lancering ontplofte. Daarmee is toen een briljant wetenschapper verloren gegaan. Zelf bleef ze het liefst zoveel mogelijk uit de spotlights, maar ik dacht: ik wil haar toch een plek in de schijnwerpers geven. En dat doe ik met deze voorstelling.’
Is de voorstelling een pure monoloog waarin u Resnik haar verhaal laat vertellen?
‘Sowieso speel ik af en toe Judy Resnik en af en toe mezelf. Daarnaast speel ik allemaal personages waar Resnik mee te maken heeft gehad. Zoals haar vader, die haar heel erg aanmoedigde, een interviewer die haar allerlei impertinente vragen stelde over wat ze aanheeft en zo, en George Abbey, die bij NASA over de astronautenselecties ging. Ik kwam erachter dat ik het erg leuk vind om mannen te spelen.’
Hoe bevalt het om alleen op het podium te staan?
‘Van tevoren dacht ik: dat is misschien heel eenzaam. Maar ik heb juist het idee dat er echt een wisselwerking is tussen mij en het publiek, zoals bij een cabaretvoorstelling. Wel neem ik ook de hele productie zelf voor mijn rekening. Ik heb technici gezocht, ik doe de hele financiële administratie, de subsidieaanvragen… En dat is best zwaar.’
Was u altijd al geïnteresseerd in ruimtevaart, of is dat pas ontstaan toen u zich in Resnik ging verdiepen?
‘Ik had op de middelbare school een exact vakkenpakken en las boeken over sterrenkunde en ruimtevaart. En toen ik op de basisschool een spreekbeurt moest geven, koos ik voor het heelal. Daarbij pakte ik helemaal uit met dia’s en muziek van Brian Eno; ik maakte er dus al een halve voorstelling van.”
En hoe heeft u zich voorbereid op deze voorstelling?
‘Ik ben alles gaan bekijken en lezen wat los en vast zat, tot en met handleidingen van de spaceshuttle aan toe. Ook werd ik benaderd door een achterneef van Resnik die in Amsterdam woont. Die bracht me in contact met een volle nicht van haar, waar ik vervolgens mee heb gebeld. Wat ik daarbij erg interessant vond, was dat Resniks familie het graag heeft over the good flight. Want mensen weten wel dat het misging met de Challenger, maar Resnik heeft daarvoor ook een heel succesvolle ruimtemissie gedaan. Verder heeft ze een grote bijdrage geleverd aan de eerste robotarm voor in de ruimte, Canadarm, die bijvoorbeeld is gebruikt om de Hubble-ruimtetelescoop te repareren.’
Tot slot: waar komt de naam van de voorstelling vandaan?
‘Resnik wilde zoals gezegd zo min mogelijk in de media, maar belandde toch een keer bij een talkshow. Daar kreeg ze de vraag: ‘Als jij nou een man ontmoet en zegt dat je astronaut bent, reageert die dan niet met you’re too cute to be an astronaut?’ Toen ik die zin hoorde, dacht ik: dat dat is heel tekenend voor wat de eerste zes vrouwen bij NASA over zich heen kregen.’
You’re Too Cute to Be an Astronaut
Judy Lijdsman
Te zien tot 29 mei 2025. Bekijk hier de speellijst.