Elke maand vraagt New Scientist een prominente wetenschapper om een boekentip op non-fictiegebied. Deze keer: historicus Maarten van Rossem.
‘Jared Diamond stelt in zijn boek Zwaarden, paarden en ziektekiemen een vraag die ik nooit eerder gesteld had gezien door historici. Namelijk: hoe komt het dat een kleine bende Spanjaarden, met wat paarden en vuurwapens, erin slaagde om het Incarijk te veroveren? Waarom verschenen de Inca’s niet in Madrid?
Hoewel de beschavingen in Noord- en Zuid-Amerika vrij complex waren, liepen ze technologisch gezien tweeduizend jaar achter op de Europeanen. Bovendien stierven de indianen massaal aan ziektekiemen waar de Europeanen in belangrijke mate resistent tegen waren.
Diamond probeert te verklaren waarom de Europeanen voorlagen in deze opzichten. Hij komt met het idee dat de Euraziatische landmassa op een aantal punten betere mogelijkheden bood. Dit veroorzaakte een natuurlijke voorsprong op beschavingen in andere delen van de wereld.
Hoewel er op sommige punten ook wel kritiek is gekomen op het boek, gaat het mij erom dat Diamond een originele vraag stelt. En dat geeft te denken, want Diamond is van origine geen historicus. Omdat hij ook verstand heeft van wetenschappelijke disciplines waar historici vaak geen belangstelling voor tonen, is hij in staat op originele wijze te denken.’
