Elke maand vraagt New Scientist een prominent wetenschapper om een boekentip op non-fictiegebied. Deze keer: hoogleraar algorithmische data-analyse Arno Siebes raadt De verlichte middeleeuwen aan.
‘Een van de meest succesvolle frames in de geschiedenis is ongetwijfeld ‘de donkere middeleeuwen’, als contrast met de verlichting. In De verlichte middeleeuwen laat Seb Falk zien hoe onterecht dit frame is. Het boek geeft een levendige schets van het middeleeuwse monniken- en studentenleven, toen je er nog zeventien jaar over deed om doctor in de theologie te worden.
‘Niet heel anders dan machineleren’
Zelf werd ik vooral gegrepen door de beschrijving van de ingenieuze methodes die mensen destijds ontwikkelden om bijvoorbeeld de datum van Pasen te berekenen. Nu zou je daar een app voor schrijven, toen moest je een apparaat ontwikkelen zoals een astrolabium of een equatorium.
Zulke apparaten waren gebaseerd op een onhandig model van het heelal, maar voor fabricage en gebruik moesten ze zo eenvoudig mogelijk blijven en toch redelijk nauwkeurig kunnen voorspellen. Eigenlijk niet heel anders dan wat wij nu doen met machineleren.
Ik vraag mij af of een ijverige monnik in een parallelle wereld zonder Copernicus, Kepler, Galilei en Newton niet al knutselend zou hebben uitgevonden dat de zon als middelpunt van het heelal het voorspellen veel makkelijker zou maken.’
