Bizarre breinen

Helen Thomson neemt je mee op reis langs mensen met fascinerende en unieke hersenaandoeningen – en leert je zo van alles over je eigen wonderlijke brein.

Van kinds af aan hoor je dat je van je fouten kunt leren. Wellicht heeft wetenschapsjournalist Helen Thomson dit in haar achterhoofd gehad bij het schrijven van Het ondenkbare denken. Dankzij dit fantastische boek weet ik nu ook wat er in mijn eigen achterhoofd gebeurt, en vooral: wat er allemaal mis kan gaan met deze grijze cellen. Thomson gebruikt in haar boek een bijzondere invalshoek. Ze zoekt mensen met bizarre hersenaandoeningen persoonlijk op en geeft een inkijkje in hun leven. Aan de hand hiervan neemt ze je mee op een levendige zoektocht naar de werking van het brein. Hierdoor leest het boek absoluut niet als een stoffig studieboek, maar als een spannende detective waarin je onbewust een hoop leert.

Neem Tommy, wiens persoonlijkheid compleet omsloeg na een beroerte. Van een ruig, gewelddadig type veranderde hij in een zachtaardig persoon die geen rem meer op zijn gedachten leek te hebben. Zijn vrouw moedigde hem aan die gedachten te uiten door te schilderen, iets waar hij sindsdien niet meer mee is gestopt. Een ongeremde drang om te creëren had zich van hem meester gemaakt. En dat vermoedelijk allemaal door een verstoring van de communicatie tussen verschillende hersengebieden.

Matar verandert nog vaker van persoonlijkheid, en tevens een stuk extremer. Af en toe voelt hij zich een tijger. Eigenlijk is dat nog te zacht uitgedrukt. Voor hem ís hij op dat moment een tijger. Hij ervaart hallucinaties, zo levendig, dat hij zichzelf moet opsluiten of vastbinden om te voorkomen dat hij mensen aanvalt. Hoewel extreem, kun je ook van deze casus iets leren over je eigen brein. Iedereen is namelijk in staat om te hallucineren. Het enige wat je hoeft te doen is je zintuiglijke ervaringen zoveel mogelijk wegnemen. Ga maar eens een tijd stil op een stoel zitten met twee halve pingpongballen voor je ogen en een koptelefoon met ruis op je hoofd.

Eindelijk serieus onderzoek

Een gemeenschappelijke factor in de verhalen is het verlangen naar erkenning van de beschreven personen. Sommigen zijn zo vaak van het kastje naar de muur gestuurd, dat ze dolblij waren toen een wetenschapper eindelijk serieus onderzoek wilde doen naar hun bijzondere aandoening. Voor individuele casussen is vaak geen plaats in medisch onderzoek, dat is gebaseerd op gecontroleerde experimenten met grote aantallen patiënten. Thomson laat in dit meeslepende boek echter zien hoe niet alleen de lezer, maar de hele medische gemeenschap nog veel kan leren van deze bijzondere individuen.