In Anders werpt Frans de Waal een primatologische blik op de gedragsverschillen tussen de seksen.
Er is bijna geen onderzoeksgebied waarin de wetenschappelijk blik en persoonlijke levensopvattingen zo sterk met elkaar verweven zijn als bij genderstudies. In debatten rond de verschillen rond mannen en vrouwen zoeken de deelnemers maar al te vaak argumenten bij een vooraf getrokken conclusie in plaats van andersom. Gelukkig is primatoloog Frans de Waal niet in die valkuil getrapt. In Anders bekijkt hij de gedragsverschillen tussen de seksen met een puur primatologische blik.
Vermeden valkuilen
De Waal voelt de tijdsgeest goed genoeg aan om te weten dat hij zich op dit vlak geen wilde speculaties kan permitteren. Hij beperkt zich wat mensen betreft uitsluitend tot gedragingen waarbij er een directe analogie met het dierenrijk bestaat, en neemt verder expliciet geen stelling over de rolverdeling bij huishoudelijke taken of andere zaken die strikt binnen het menselijke domein vallen.
Ook berust zijn bewijsvoering nergens op vragenlijsten die proefpersonen hebben moeten invullen. Hiermee ontwijkt hij de discussie over de vraag in hoeverre de manier waarop mensen zichzelf zien strookt met de realiteit.
Rolverdeling
Als primatoloog baseert De Waal zich op zowel de chimpansees als de bonobo’s. Daarmee tackelt hij en passant de misperceptie dat er binnen het dierenrijk een soort uniforme rolverdeling tussen de seksen bestaat. In de eerste groep nemen de mannen een duidelijk dominante rol aan, terwijl bij de bonobo’s de vrouwen de baas zijn.
De Waal betoogt dan ook nergens dat we op een bepaalde manier moeten leven omdat dat ‘de natuur nou eenmaal zo werkt’. Het gaat uitsluitend over waarom we ons op een bepaalde manier gedragen en niet over de vraag hoe we ons zouden moeten gedragen. Dit alles maakt Anders een verademing binnen zijn (of haar) genre.
