Briljante beesten

Verhalen over slimme dieren te over: van gamende ­varkens tot apen die mobieltjes stelen en ruilen. Onderzoek wijst uit dat hun gedrag niet alleen voortkomt­ uit een soort primitief instinct, maar dat ze flexibel ­kunnen denken, net als wij. Zulke ‘algehele intelligentie’ leek tot voor kort voorbehouden aan de mens. Maar een beetje nederigheid blijkt op zijn plek.

Er gaat bijna geen maand voorbij of er duikt een nieuw verhaal op over dieren die zich intelligent gedragen. Orang-oetans beschermen zich met bladeren tegen de regen en chimpansees gebruiken stenen met een techniek die griezelig veel lijkt op een techniek die onze voorouders in de steentijd gebruikten. Op Bali bestelen Java-apen toeristen en ruilen hun buit tegen eetbare beloningen; ze ­hebben geleerd waardevolle spullen te ­kiezen, alsof ze de basisprincipes van de economie snappen. Hyena’s maken gebruik van misleiding: ze laten dieren laag in de hiërarchie een alarmroep slaken, die rivalen verdrijft van een smakelijk karkas. In een dierentuin in het Verenigd Koninkrijk vloeken sommige papegaaien dat het een aard heeft, blijkbaar om bezoekers te vermaken. Varkens hebben leren gamen, ratten snappen de regels van ­verstoppertje en, o ja, laten we hommels die kunnen golfen niet vergeten.