Vaccinatie is een weldaad voor de mensheid, betoogt wetenschapsjournalist Simon Rozendaal in zijn bijdrage aan de nieuwe boekenreeks Elementaire Deeltjes.

Hoe kun je een grote ronde planeet als de onze in een klein plat boekje stoppen? Met die vraag begint de Britse wetenschapsjournalist Martin Redfern zijn nieuwe binnenzakboekje over de aarde. Ongetwijfeld zullen alle schrijvers van de nieuwe boekenreeks Elementaire deeltjes hebben geworsteld met de vraag hoe ze zoveel mogelijk informatie zo efficiënt mogelijk in zo’n klein boekje krijgen.

De aarde, het eerste deel uit de reeks, telt slechts zo’n 150 bladzijden. De pagina’s zijn stuk voor stuk dichtbedrukt met relatief kleine, maar leesbare tekst, en een aantal zwart-wit illustraties en tabellen. Ondanks de krappe omvang biedt het boekje een verrassend compleet overzicht van de geologie en de aardobservatie.

Veel knapper nog is de bijdrage van de Nederlandse wetenschapsjournalist Simon Rozendaal. In slechts 115 pagina’s komt de belangrijkste informatie over vaccinatie voorbij, zonder dat het boekje uit z’n voegen barst. In Vaccinatie legt Rozendaal uit hoe ingrijpend de ontdekking van vaccins de wereld heeft veranderd. ‘Jaarlijks worden wereldwijd twee tot drie miljoen doden voorkomen door mensen met een vaccin te beschermen tegen besmettelijke ziekten’, schrijft Rozendaal. ‘Er vallen nauwelijks maatregelen te verzinnen waarvan de kosten-batenanalyse zo aantrekkelijk is.’

Hij beschrijft hoe een vaccin een samensmelting is van de modernste kennis en wetenschappelijke inzichten. ‘Vijfhonderd jaar geleden zouden onze voorouders niet in staat zijn geweest deze vaccins te maken, honderd jaar geleden ook niet en vijftig jaar geleden evenmin.’ Rozendaal blikt verder terug op hoe het leven was voor de uitvinding van vaccins, toen bacteriën het leven van zelfs de rijkste en machtigste mensen op aarde zuur wisten te maken. ‘Al die machtige families die zich onkwetsbaar waanden, werden vernederd door Yersinia pestis, een bacterie die wordt overgebracht door een vlo die bloed opzuigt bij een rat en vervolgens een mens bijt en op die manier besmet’, schrijft hij over de uitbraak van de pest.

Rozendaal behandelt in korte hoofdstukken de totale geschiedenis en wetenschap van vaccins – van biologie en genetica tot de huidige productie door de farmaceutische industrie. Hij legt het allemaal uit in zakelijke, korte zinnen zonder al te veel opsmuk.

De eerste twee delen van Elementaire Deeltjes zijn prettige stoomcursussen op broekzakformaat die het lezen waard zijn. Dankzij het zachte prijsje pakt de kosten-batenanalyse bijna net zo gunstig uit als die van vaccins. Dat belooft veel goeds voor de toekomstige delen in deze reeks.

  • De aarde 
  • Martin Redfern
  • Amsterdam University Press
  • € 9,95
  • Vaccinatie
  • Martin Redfern
  • Amsterdam University Press
  • € 9,95