In het boek Alles smelt geven meteoroloog Peter Kuipers Munneke en wetenschapscommunicator Martijn van Calmthout een prachtig overzicht van wat we weten en nog niet weten over het ijs op onze planeet.
Op een mooie lentedag na een strenge winter ben je eerder geneigd je winterjas nog even aan te trekken dan bij precies dezelfde omstandigheden na een zonnige zomer. Je kledingkeuze is dus niet alleen afhankelijk van de omstandigheden, maar ook van de historie.
Winterjaseffect
Misschien ben je na het lezen van Alles smelt ook geneigd om direct je winterjas uit de kast te trekken en af te reizen naar een poolkap of gletsjer, maar dat is niet de reden dat meteoroloog Peter Kuipers Munneke en wetenschapscommunicator Martijn van Calmthout dit winterjaseffect beschrijven in hun boek.
Bij ijskappen die kilometers hoog de lucht in steken, speelt namelijk een soortgelijk effect. Zo ligt de Groenlandse ijskap er simpelweg doordat hij er al lag. De ijskap houdt zichzelf in stand doordat de hoogste delen permanent boven de vorstgrens liggen. Onder de huidige klimaatomstandigheden zou op dezelfde plek geen nieuwe ijskap ontstaan als je hem helemaal weg zou halen. Extra belangrijk dus om te zorgen dat de ijskap niet in die mate smelt dat de top niet meer boven de vorstgrens uitsteekt – want dan kan het opeens hard gaan.
Uniek landschap
Alles smelt geeft een prachtig overzicht van alles wat we weten en nog te weten hopen te komen over het ijs van de wereld. Het boek voert je langs gletsjers en ijskappen, en beschrijft op meeslepende wijze hoe het ijsonderzoek in ruige afgelegen gebieden in zijn werk gaat en hoe de gevolgen van klimaatverandering hier steeds zichtbaarder worden.
Bijzonder zijn de intermezzo’s met persoonlijke verhalen die alle hoofdstukken inleiden. Zoals Kuipers Munneke die de oplader van zijn spiegelreflexcamera vergat toen hij de reis van zijn leven maakte, en hemel en aarde bewoog om het kabeltje op Antarctica te krijgen. Door deze anekdotes zit je meteen helemaal in de sfeer van het onderwerp van dat hoofdstuk, of dat nu Antarctica, Groenland of de voorlaatste ijstijd is. (Van dat laatste onderwerp is er om praktische redenen geen ooggetuigenverslag.)
Eigen verantwoordelijkheid
Hoewel de titel klinkt als een noodkreet, brengen de auteurs ook een boodschap van hoop. Wij mensen hebben de stijging van de temperatuur zelf in de hand: als we stoppen met CO2 de lucht in pompen, dan zal de opwarming van de aarde ook stoppen. Hopelijk doen we dat op tijd en hebben we die winterjas nog heel lang nodig om al het prachtige ijs op de wereld te aanschouwen.
