Pasadena, Californië (VS) – Een NASA- ruimteschip heeft een grote donkere wolk op Jupiter gefotografeerd die twee keer zo groot is als de Aarde.


“Ik was er helemaal kapot van toen ik 'm zag, een donkere wolk die rond de noordpool van Jupiter draait. De wolk is twee keer zo groot als de Aarde”, zegt Bob West, werkzaam bij NASA.
Het NASA-ruimtevaartuig Cassini, dat op weg was naar Saturnus, maakte gedurende enkele weken foto's van de zwarte vlek. De vlek werd ovaal, draaide en veranderde van vorm om vervolgens weer te verdwijnen.
De oorzaak van de donkere vlek hangt samen met noorderlichtverschijnselen. Rond Jupiter komen ook noorderlichtverschijnselen voor, net als op Aarde. Noorderlichtverschijnselen worden veroorzaakt door protonen en elektronen die de Zon het heelal in slingert. Rond de polen van de Aarde komen deze deeltjes in botsing met stikstof- en zuurstofmoleculen. Deze botsingen zorgen voor een enorme lichtshow.
Op Jupiter kunnen de elektronen ook botsen op methaanmoleculen, die daar veel meer voorkomen dan op Aarde. De methaanmoleculen reageren daarna met elkaar, waarbij ethyn (C₂H₂) ontstaat. Ethyn reageert met andere koolwaterstoffen tot complexe moleculen, die op hun beurt condenseren tot donkere druppels. Deze druppels vormen een gigantische nevel van 'poololie', die als zwarte vlek nu is gesignaleerd.



Noorderlicht op Jupiter









Het bestuderen van de zwarte vlek zou ons volgens West iets leren over onze eigen atmosfeer: “De zwarte vlek wordt omsingeld door een stroom die rond de noordpool van Jupiter cirkelt. Op Aarde cirkelt er ook een dergelijke stroom boven de zuidpool, die het gat in de ozonlaag in toom houdt. Door de zwarte vlek te bestuderen, leren we hoe dit soort stromen werken.”

Op de site van NASA is een filmpje van de zwarte vlek te zien.

Mariëtte Bliekendaal