Muziek is de kurk waar menig festival op drijft. Het zingt je moed in aan het einde van een zware werkdag en het vermindert zelfs pijn, stress en angst bij de dokter. Toch zien we dit wondermiddel niet vaak in de behandelkamer. Daar willen onderzoekers van de Erasmus Universiteit verandering in brengen, met een muzikaal onderzoek op Lowlands. Moet je arts klassieke muziek voorschrijven bij pijn, of juist zware beats?
Lowlanders kunnen tijdens de 2023 editie van het festival een belangrijke bijdrage leveren aan het onderzoek van onderzoeksgroep Muziek als Medicijn van het Erasmus Medisch Centrum en Popular Music Studies van de Erasmus Universiteit. Muziek kan bij een operatie namelijk het pijnstillend effect van morfine deels overnemen. Maar voordat elke behandelkamer een dikke stereo-installatie krijgt, moet er nog een hoop onderzocht worden.
Gepersonaliseerde medicatie
Dat muziek helpt bij pijnbestrijding, is in eerdere onderzoeken aangetoond. Maar welk genre bij wie de meeste zoden aan de dijk zet, is nog niet bekend. Meestal gebruiken onderzoeken klassieke muziek, maar dat zal niet bij iedereen het optimale effect hebben. Zolang deze essentiële informatie mist, is het lastig om muzikale pijnstilling in te zetten in de stoel van de tandarts en op de operatietafel.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
‘We denken op basis van huidige onderzoeken dat iemands voorkeursmuziek het beste werkt, maar er zijn in het ziekenhuis best veel situaties waarin je daar niet naar kan vragen, zoals op de intensive care’, zegt arts-onderzoeker Emy van der Valk Bouman van het Erasmus Medisch Centrum. ‘Het zou dan heel fijn zijn als we op basis van persoonlijke achtergrond kunnen zeggen welke muziek het beste werkt.’
Gezondheidszorg verbeteren
‘Ergens is het een zoektocht naar een universeel medicijn, zoals paracetamol, anderzijds is er ook erkenning voor de verschillen tussen mensen’, zegt cultuursocioloog Julian Schaap van de Erasmus Universiteit. ‘Een tussenweg gaat via de sociale achtergrond die iemand heeft. Dan krijgen we een beter idee van wat bij een bepaalde groep wel werkt en wat niet werkt.’
Met behulp van de demografische informatie van een patiënt (zoals leeftijd, opleidingsniveau of woonplaats) kan een arts dan het genre bepalen dat bij iemand waarschijnlijk de beste pijnstillende werking heeft. Zo ervaart de een minder pijn bij het horen van Beethoven, terwijl de ander veel beter naar de rockband Nothing But Thieves kan luisteren.
Juist daarom is Lowlands een goede plek om mensen te werven voor dit onderzoek. De muziekstijlen die in het programma staan zijn heel divers. Daardoor komen er mensen met verschillende muzieksmaken op het festival af. Zo kan je zien of er een genre is dat pijnstillend werkt bij iedereen, en of iemands achtergrond kan voorspellen welke nummers de meeste pijnstilling voor hen bieden. Zo kunnen Lowlanders helpen om de gezondheidszorg te verbeteren met muziek.
Afkoelen
Lowlanders hoeven niet bang te zijn dat ze voor het onderzoek op de pijnbank moeten. In plaats daarvan moeten ze zo lang mogelijk hun hand in een bad ijswater houden. Dat doen ze onder muzikale begeleiding van een van de vijf genres die onderzocht wordt.
Na afloop krijgt iedereen een persoonlijk doktersrecept mee voor muzikale pijnbestrijding. Er zijn ook artsen aanwezig voor verdere muzikale adviezen. De onderzoekers bepalen aan het einde van het festival welk genre het meest pijnstillend werkt voor welke mensen door te kijken bij welk genre mensen het het langs volhielden met hun hand in het ijswater.
Soepel samenspel
De drijvende kracht achter dit onderzoek is een samenwerking tussen twee verschillende onderzoeksvelden. Een deel van de onderzoekers komt uit de geneeskunde, het andere deel komt uit de cultuursociologie. ‘Onze samenwerking is twee jaar geleden begonnen’, zegt Schaap. ‘En we leren heel veel van elkaar.’
Dat beaamt Van der Valk Bouman. ‘Onderzoek was eerst heel erg hokjes denken. Sociologisch, medisch, psychologisch, dat was allemaal gescheiden. Maar het kan heel erg stimulerend werken als je vanuit verschillende invalshoeken naar iets kijkt.’
‘We hebben een prettige en geïnteresseerde houding tegenover elkaar,’ vervolgt Schaap. ‘Ik heb het gevoel dat bij deze samenwerking een hele frisse, optimistische wind waait. Dat is te gek.’
Elk jaar vinden er wetenschappelijke onderzoeken plaats op muziekfestival Lowlands. New Scientist is partner van Lowlands Science Lab en deelt wat er gaat gebeuren en waar je als festivalbezoeker allemaal aan mee kan doen. Lowlands 2023 vindt plaats op 18, 19 en 20 augustus 2023.
