Maandag beweegt planeet Mercurius zich precies tussen de aarde en de zon. Deze zeldzame Mercuriusovergang is vanuit Nederland en België te zien.
Als je niet beter wist, zou je denken dat het een zonnevlek is. Maar maandag 9 mei 2016 tussen 13.12 en 20.42 uur is de kleine zwarte stip die we langs de zon zien bewegen het silhouet van planeet Mercurius.
Omdat de baan van Mercurius rond de zon wat gekanteld is ten opzichte van die van de aarde, is een Mercuriusovergang een relatief zeldzame gebeurtenis. Door deze kanteling van ongeveer 7 graden blijft de kleine planeet vaak net buiten ons zicht: hij beweegt dan net boven of onder de zon langs. Slechts zo’n 13 à 14 keer per eeuw bevinden de zon, Mercurius en de aarde zich precies op één lijn. In maar een paar gevallen is de timing dusdanig dat we het fenomeen ook in Nederland en België mee kunnen maken.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Telescoop
Maandag zal het zogeheten eerste contact – het moment waarop Mercurius de buitenrand van de zon raakt – rond 13.12 uur plaatsvinden. In ongeveer 7 uur en 30 minuten zal de planeet zich langs het zonoppervlak bewegen, waarna hij rond 20.42 uur weer buiten het zicht valt. Tijd genoeg dus om het schouwspel uitvoerig te bekijken.
Helaas is de diameter van Mercurius ten opzichte van de zon dusdanig klein, dat de planeet niet met het blote oog te zien is. Voor astronomiefanaten dus een goed moment de telescoop – uiteraard mét zonnefilter – erbij te pakken. Anders kan een goede verrekijker (eveneens met zonnefilter) de klus klaren. Zonder speciale hulpmiddelen kan het kijken naar de zon buitengewoon slecht zijn voor de ogen.
Wie geen eigen telescoop met zonnefilter heeft, kan bij een van de vele georganiseerde evenementen de Mercuriusovergang live meemaken, bijvoorbeeld bij de Universiteit Leiden. Ook zijn er maandag verschillende livestreams te volgen, zoals die van Nasa.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: