Op een zombie-ster vonden astronomen de overblijfselen van een waterrijke ruimterots. Daarmee is voor het eerst de aanwezigheid van water in andere sterrenstelsels bewezen.
Bron: Flickr/ State Farm
Astronomen van de universiteit van Cambridge hebben de resten van een waterrijke meteoriet gevonden op het oppervlak van een witte dwerg, zo’n honderdvijftig lichtjaar van ons zonnestelsel vandaan. Daarmee hebben zij voor het eerst de aanwezigheid van water in andere sterrenstelsels bewezen. De aanwezigheid van water is een belangrijke voorwaarde voor het bestaan van leefbare exoplaneten, planeten die om andere sterren dan onze zon draaien. De astronomen publiceerden hun bevindingen in het tijdschrift Science.
Een witte dwerg is een soort zombie-versie van een ster. Wanneer een ster bijna is opgebrand, zwelt hij op tot een rode reus, om vervolgens de buitenste lagen af te werpen waarna alleen de kern – de dwerg – overblijft. Uit de ontdekking van de astronomen blijkt dat sommige waterrijke ruimterotsen dat spectaculaire sterfproces zouden kunnen overleven. Dat betekent dat ze een mogelijke waterbron vormen voor de mens, wanneer onze eigen zon eenmaal de pijp uit is en de aarde heeft opgeslokt.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Bevuild oppervlak
De astronomen deden hun ontdekking door met ruimtetelescoop Hubble het licht van de dwergster, die de naam GD 61 draagt, te bestuderen. Witte dwergen hebben een enorme zwaartekracht, waardoor zware elementen naar de bodem zinken en de buitenste laag slechts uit de lichtste elementen, waterstof en helium, bestaat.
Het oppervlak van GD 61 bleek te zijn ‘bevuild’ met zwaardere elementen, wat erop wijst dat de ster wordt gebombardeerd met allerlei soorten materiaal. De astronomen detecteerden naast waterstof en helium onder andere sporen van magnesium, aluminium, silicium, calcium en ijzer. Ook vonden ze een overvloed aan zuurstof. ‘Het enige molecuul dat de zuurstof daar heeft kunnen brengen, is water’, zegt Jay Farihi, die het onderzoek leidde.
Uit infraroodmetingen bleek vervolgens dat de zuurstofmoleculen afkomstig waren van een schijf met verhit materiaal, dat om de ster heen draaide. Dat materiaal was waarschijnlijk het restant van een rotsachtig object dat werd verpulverd toen de ster stierf. Uit de hoeveelheid zuurstof konden de astronomen afleiden dat de zompige rots oorspronkelijk voor 26 procent uit water bestond.
Kosmische waterleveranciers
Water werd eerder al indirect waargenomen in de atmosferen van gasvormige exo-tweelingbroers van Jupiter. Wetenschappers vermoeden al langer dat de vloeistof ook te vinden is op vaste planeten in de bewoonbare zone rond andere sterren, waar het warm genoeg is om vloeibaar water te vinden. Waarschijnlijk is het water op de aarde afkomstig van zompige meteorieten zoals de meteoriet waarvan Farihi en zijn team de restanten gevonden. Volgens hen betekent deze vondst dat leefbare planeten in andere sterrenstelsels op dezelfde manier aan een watervoorraad kunnen komen.