Onder de ijskap van zuidoost-Groenland ligt op een diepte van zo’n 5 tot 25 meter onder het sneeuwoppervlak, een groot waterreservoir. Poolonderzoekers van onder meer de Universiteit Utrecht vonden de vloeibare waterlaag bij toeval tijdens een boorsessie. Twee stukken ijs werden daarbij al druppelend naar de oppervlakte gehaald, ondanks de omgevingstemperatuur van minus 4 graden.
Het is voor het eerst dat zo’n waterhoudende laag in het koude poolgebied is aangetroffen. Om de grootte van het reservoir te bepalen, gebruikten de onderzoekers radarmetingen van Nasa’s Operation IceBridge. Bij dat project stelt Nasa veranderingen in de dikte van het poolijs vast met een vliegtuig voorzien van een ijs-doordringende radar. Op basis van die metingen konden de onderzoekers vaststellen dat de oppervlakte van het reservoir zo’n 70.000 vierkante kilometer bedraagt. Dat is bijna twee keer de oppervlakte van Nederland.
Een dergelijk waterreservoir kan alleen onder specifieke omstandigheden ontstaan, melden de onderzoekers in een persbericht. ‘Daar is een combinatie van veel sneeuwval in de winter en veel smelt in de zomer voor nodig’, aldus de Utrechtse Jan van Angelen, die meewerkte aan het onderzoek. ‘De wintersneeuw isoleert de waterlaag van de koude atmosfeer, zodat deze niet bevriest, terwijl de zomersmelt het reservoir ieder jaar weer bijvult.’
Is het aardse magneetveld de weg kwijt?
Volgens sommigen kan het aardmagneetveld elk moment omkeren. Is er reden tot zorg?
Verder onderzoek moet uitwijzen of de waterhoudende laag verband houdt met de gevolgen van de klimaatverandering die met name in Groenland zichtbaar zijn. De Groenlandse ijskap is voor ongeveer 90 procent bedekt met een 20 tot 100 meter dikke laag samengeperste sneeuw, en bevat voldoende water om wereldwijd de zeespiegel met ongeveer 7 meter te laten stijgen. De ijskap is, na die van Antarctica, de grootste op aarde. De resultaten van het onderzoek zijn deze week gepubliceerd in het vakblad Nature Geoscience.
De ontdekking van vloeibaar water in de sneeuwlaag van de ijskap in zuidoost-Groenland werd tevens gefilmd door geograaf Evan Burgess, van de universiteit van Utah.