Cloud seeding, het kunstmatig opwekken van regen, speelde vrijwel zeker geen rol bij de overstromingen in Dubai vorige week. De zware regenbuien zijn mogelijk een gevolg van klimaatverandering.
Vorige week werd het Arabische schiereiland getroffen door extreme regen. Dat leidde tot overstromingen in Dubai, Abu Dhabi en andere kuststeden in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Het extreme weer leidde op sociale media tot speculaties of het langdurige cloud seeding-programma van de VAE een rol speelde bij de intense regenbuien. Experts stellen echter dat de overstromingen waarschijnlijk niet te wijten zijn aan wolkenmodificatie.
Hoe ongewoon waren deze regenbuien op het Arabisch schiereiland?
Het was de meeste extreme regen in de VAE sinds het begin van de metingen in 1949, zegt de staatsomroep van de Emiraten. Tussen 15 en 16 april viel er in verschillende delen van het land in 24 uur tijd meer regen dan gewoonlijk in een heel jaar valt. Zware regenbuien zijn ongebruikelijk voor de woestijnregio, maar niet uniek. In 2016 kregen de VAE bijvoorbeeld ook te maken zware regenval en overstromingen.
Op zoek naar de vliegroute van de grote stern
Ecoloog Ruben Fijn bracht met gps voor het eerst uitgebreid het vlieggedrag van de grote stern in kaart. Zijn onderzoek laat ...
De afvoersystemen in de kuststeden van de VAE raakte overspoeld, wat leidde tot overstromingen. Ook bij de internationale luchthaven van Dubai vonden overstromingen plaats. Beelden van vliegtuigen die door grote plassen water reden, deden de ronde op het internet.
In het buurland Oman overleden minstens achttien mensen door de overstromingen. Ook Bahrein, Qatar en een deel van Saudi-Arabië kregen te maken met extreme regenbuien.
Wat is cloud seeding? En heeft het een rol gespeeld bij de extreme regenval?
Cloud seeding, of wolkenmodificatie, is een methode om de hoeveelheid neerslag te verhogen. Het bestaat al sinds de jaren 1940. Bij cloud seeding sproeien mensen een poeder, zoals zilverjodide, in de wolken. Dat gebeurt vanuit vliegtuigen of raketten, of door stoffen te verbranden vanuit grondstations. Rond deze poederdeeltjes kunnen druppeltjes water vormen, die vervolgens als regen of sneeuw naar beneden vallen.
Sinds 2002 hebben de VAE een van de uitgebreidste kunstmatige-regen-programma’s ter wereld. In een poging om de zoetwatervoorraden in de droge regio te vergroten, vliegen cloud seeding-vliegtuigen regelmatig rond om regen te maken.
Veel mensen vermoeden dat deze wolkenmodificatie een rol speelde bij de recente regenbuien. De speculaties hierover werden aangewakkerd nadat een meteoroloog van het Nationale Centrum voor Meteorologie (NCM) van de VAE aan een Amerikaanse nieuwssite meldde dat in de dagen voor de regenval wolken waren gemodificeerd.
Het NCM zei echter later in een verklaring dat er geen wolkenmodificatie had plaatsgevonden tijdens deze storm. ‘We nemen de veiligheid van onze mensen, piloten en vliegtuigen zeer serieus’, zegt de organisatie. ‘De NCM voert geen cloud seeding-operaties uit tijdens extreme weersomstandigheden.’
Zelfs als er cloud seeding had plaatsgevonden tijdens de storm, zou dit hooguit een marginaal effect hebben gehad op de hoeveelheid neerslag. Dit effect zou ook alleen lokaal te merken zijn. De grote omvang van de regenbui, en de beperkte impact van cloud seeding in het algemeen, wijst erop dat het vrijwel zeker geen rol van betekenis heeft gespeeld. ‘Er bestaat geen technologie die dit soort neerslag kan veroorzaken’, zegt meteoroloog Maarten Ambaum van de Universiteit van Reading in het VK in een verklaring.
Cloud seeding zou maar een minimaal effect gehad hebben op wolken waarvan al voorspeld was dat ze regen over de regio zouden uitstorten, zegt Ambaum. En dat is in de veronderstelling dat cloud seeding überhaupt werkt.
‘Veel van de beweringen over succesvolle cloud seeding zijn fout, wetenschappelijk onjuist of feitelijk bedrog’, zegt klimatoloog Andrew Dessler van de Texas A&M-universiteit in de VS. ‘Dit maakt de meeste atmosferische wetenschappers erg sceptisch over cloud seeding.’
Wat veroorzaakte dan wel de regenbuien?
Een grote storm, een zogeheten ‘mesoschaal convectief systeem’, veroorzaakte de extreme neerslag. Dit treedt op ‘wanneer veel individuele onweersbuien samensmelten tot één groot wolkendek op hoog niveau’, zegt meteoroloog Suzanne Gray van de Universiteit van Reading in het Verenigd Koninkrijk.
Weersvoorspellers wezen minstens een week voor de storm al op een hoog risico op overstromingen in de regio. De storm had te maken met een blokkadepatroon dat ontstond door een traag bewegende straalstroom, zegt Jeff Berardelli, een meteoroloog bij WFLA-TV in Florida, op X.
Heeft klimaatverandering de regen verergerd?
Klimaatverandering heeft waarschijnlijk wel een rol gespeeld bij deze gebeurtenis, hoewel er meer onderzoek nodig is om dat met zekerheid vast te stellen. ‘Dit soort intense regenbuien worden extremer door klimaatverandering, omdat een warmere atmosfeer meer waterdamp vasthoudt’, zegt Ambaum. De veranderende temperatuur heeft ook invloed op de circulatiepatronen in de atmosfeer die neerslag beïnvloeden.
Sinds het jaar 2000 heeft het Arabische schiereiland al 95 keer te maken gehad met dit type regenstorm. Ze komen het meest voor in maart en april. Dat blijkt uit een recent onderzoek van atmosfeeronderzoeker Narendra Reddy Nelli van de Khalifa-universiteit in de VAE en zijn collega’s. Hetzelfde onderzoek liet ook zien dat dergelijke stormen boven de VAE sinds 2000 langer duren. Dat houdt mogelijk verband met de opwarming van de aarde.
Een andere klimaatstudie, van meteoroloog K. Koteswara Rao en zijn collega’s bij het NCM, voorspelde dat de jaarlijkse neerslag in de VAE tegen het midden van de eeuw 10 tot 25 procent zal toenemen. Dat betekent dat er meer zware regenbuien in het verschiet liggen.
