Astronomen hebben een witte dwergster gespot met een metalen vlek nabij een van zijn magnetische polen. Deze vlek is waarschijnlijk ontstaan toen de ster een kleine planeet verslond.
Astronomen hebben een witte dwergster waargenomen met een vreemd metalen litteken op het oppervlak. Deze schram ontstond waarschijnlijk toen de ster uiteenscheurde en een kleine planeet in zijn baan opat.
Een vlek op de jas
Onderzoekers vinden vaak witte dwergen met sporen van metaal in hun atmosfeer. Dat is afkomstig van planeten die in de ster zijn gevallen. Tot nu toe gingen astronomen ervan uit dat deze metalen zich altijd gelijkmatig over het oppervlak van de zogeheten vervuilde witte dwergen verdelen. Maar astrofysicus Jay Farihi van University College London en zijn collega’s hebben nu een witte dwerg gevonden met een vreemde, geconcentreerde vlek metaal.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
De onderzoekers volgden de ster, genaamd WD 0816-310, gedurende een periode van twee maanden met de Very Large Telescope in Chili. Ze ontdekten een ondoorzichtige vlek metaal boven een van de magnetische polen van de witte dwerg. Door dat metaal werd een deel van het licht van de ster tijdens het ronddraaien geblokkeerd.
De plek van de vlek geeft aan dat het materiaal waarschijnlijk door het magnetische veld van de ster naar binnen is gesluisd. ‘Dit proces is identiek aan hoe het noorderlicht bij ons op aarde wordt veroorzaakt: geladen deeltjes die het magnetische veld naar het oppervlak volgen’, zegt Farihi.
Op ‘vreemde eenden’-jacht
De planeet die door WD 0816-310 werd vernietigd was klein – waarschijnlijk ongeveer even groot als de planetoïde Vesta in ons zonnestelsel, die rond de 525 kilometer in doorsnee is. Zijn binnenste is nu prominent zichtbaar aan het oppervlak van de ster. Dit zou het relatief eenvoudig kunnen maken om te bestuderen hoe de geochemie van de planeet was voordat die werd verslonden. Sterker nog, het zou weleens een van de beste manieren kunnen zijn om kleine werelden buiten ons zonnestelsel te bestuderen – zelfs als ze inmiddels niet meer bestaan.
Bovendien kunnen er nog veel meer gehavende sterren zoals deze zijn. ‘Wanneer we een vreemde eend in de bijt vinden, betekent dit vaak dat ze er allemaal zo uitzien en dat we gewoon niet de juiste vragen stelden’, zegt Farihi. ‘Dit is de eerste, maar waarschijnlijk niet de laatste.’ In feite hebben de onderzoekers inmiddels al twee witte dwergen gevonden die soortgelijke littekens lijken te hebben. Door vergelijkbare sterren onder de loep te nemen, zouden ze er zelfs nog meer kunnen vinden.
