2015 is net begonnen. New Scientist staat elke dag stil bij een van de tien belangrijkste items op de wetenschapsagenda van 2015. Dit keer: beloftevol onderzoek opent de deur naar een behandeling die blinden weer zou kunnen laten zien.
In 2015 zien we het licht. Nee, we zijn niet ineens gelovig geworden, maar vieren het feit dat het nieuwe jaar mogelijk eindelijk de eerste experimenten met optogenetica in mensen gaan plaatsvinden. Dat opent de deur naar de behandeling van blinden.
Lichtgevoelige cellen
Optogenetica is het proces waarbij een lichtgevoelig gen wordt ingebracht in cellen die normaal niet gevoelig zijn voor licht. Het gedrag van zo’n cel kan worden aangepast door het licht aan en uit te doen. De techniek is bewezen effectief bij muizen en apen. En nu is een onderzoeksgroep bij Gensight in Parijs bezig met de voorbereidingen voor de eerste proef bij mensen. Het doel? Het genezen van blindheid.
Ieder mens een persoonlijk dieet
Gezondheidseconoom Milanne Galekop onderzocht gepersonaliseerde diëten. Zijn die echt de moeite en de kosten waard?
Hun plan is om vrijwilligers te verzamelen die last hebben van retinitis pigmentosa, een erfelijke vorm van blindheid die wordt veroorzaakt door schade aan de lichtgevoelige cellen in het oog, de zogeheten fotoreceptoren. Door een gen in een cel te stoppen dat een lichtgevoelig eiwit kan produceren, kunnen die receptoren aangezet worden wanneer licht in het oog valt. Op die manier kunnen zij de informatie doorgeven aan alle cellen in het oog en de hersenen die betrokken zijn bij ons zicht.
Videobril
In de praktijk zal het allemaal wat minder gemakkelijk blijken, natuurlijk. Hoewel de techniek al gewerkt heeft op menselijke oogballen van overledenen, geeft het alleen nog zicht in zwart-wit. De nieuwe fotoreceptoren blijken bovendien niet te reageren op verschillen in helderheid. Dat betekent dat ze verzadigd zullen raken en stoppen met werken wanneer je vanuit een donkere ruimte naar een lichte ruimte wandelt.
Om dat probleem te tackelen, willen de onderzoekers hun proefpersonen een bril geven met ingebouwde videocamera. Deze kan de wereld filmen en de informatie doorgeven aan een miniprojector die de specifieke golflengten van het ontvangen licht doorgeeft aan het oog met een vooraf ingestelde helderheid.
Om te beginnen zal het team de procedure alleen testen in een enkel oog van mensen die al blind zijn, zodat er geen risico is op het verder beschadigen van iemands zicht. De eerste onderzoeken op mensen staan op de planning voor het eind van 2015.
Lees verder:
- Vooruitblik 2015: Pluto’s eerste close-up
- Vooruitblik 2015: Herstart deeltjesversneller
- Vooruitblik 2015: Klimaatoptimisme
- Vooruitblik 2015: Onze nieuwe familieleden
- Vooruitblik 2015: De opkomst van reddingsrobots
- Vooruitblik 2015: Virtual reality in je huiskamer
- Vooruitblik 2015: Gevecht tegen ebola