Tikken op een bierblikje is een beproefde methode om te voorkomen dat schuim ontsnapt bij het openen. Maar werkt het ook? Helaas niet, zeggen wetenschappers die een gerandomiseerd experiment uitvoerden om daar achter te komen.
Achter het geven van een paar tikken op een bierblikje vlak voor het openmaken, zit een logische gedachte. Op het oppervlak van de binnenkant van een geschud blikje bier ontstaan namelijk bubbels van koolstofdioxide. Bij het openen van het blikje gaat de druk eraf, zwellen de bubbels op en stijgen naar het oppervlak. Met een beetje pech nemen ze vervolgens flink wat van je kostbare goudgele brouwsel mee naar buiten.
Kunnen fagen helpen in de strijd tegen antibioticaresistentie?
Faagtherapie kan de toegenomen antibioticaresistentie het hoofd bieden. Deze kleine virussen kunnen specifieke bacteriën doden.
Tikken op het blikje, zo zeggen sommige aanhangers, wrikt de bubbels los van de binnenzijde van het blikje. Daardoor komen ze aan het oppervlak te liggen en kunnen ze op het moment van openen geen bier meer met zich mee naar buiten nemen.
‘Wetenschapper zijnde, wilde ik altijd al weten of deze strategie ook echt resultaat oplevert’, zegt Elizaveta Sopina van de Universiteit van Zuid-Denemarken in Odense.
Flinke fietsrit
Samen met een aantal collega’s benaderde ze bierbrouwer Carlsberg, die het gezelschap van bier voorzag voor hun experiment. De brouwer leverde meer dan duizend blikjes van 330 milliliter, maar had verder geen bemoeienis met de opzet van het experiment of met de analyse van de resultaten.
De onderzoekers zetten de helft van de blikjes op een schudmachine. Die bootste vervolgens een flinke fietsrit na. De helft van zowel de geschudde als de niet-geschudde blikjes kreeg vervolgens drie tikken op de zijkant.
De proefpersonen die de blikjes vervolgens mochten openmaken, hadden geen idee of ze een blikje in de hand hadden dat wel of niet geschud was en of het wel of niet een paar tikken had gekregen. Voor en na het openen wogen de onderzoekers de blikjes. Zo konden ze zien hoeveel bier er ontsnapte. Bier dat netjes in de blikjes bleef zitten, werd trouwens niet verspild. Dit ging naar medewerkers en studenten van de universiteit, vergezeld van wat snacks.
Eiwitten
De geschudde blikjes verloren gemiddeld 3,45 gram bier bij het openen, vergeleken met 0,51 gram bij niet-geschudde blikjes. Wel of niet tikken op het blikje had geen effect op de hoeveelheid verloren bier.
Dit wijst erop dat tikken op het blikje niet helpt om bubbels naar het oppervlak te krijgen bij biertjes die je op deze manier schudt, zegt Sopina. Dit zou kunnen komen doordat bier gersteiwitten bevat die de bubbels in bedwang houden. Deze eiwitten zorgen ervoor dat bier een mooie schuimkraag krijgt als je het in een glas schenkt. Een mogelijk bijeffect hiervan is dat ze voorkomen dat bubbels naar de bovenkant van het blikje kunnen stijgen. Of tikken op een blikje met andere koolzuurhoudende dranken wél effect heeft, valt nog te bezien.
Bierdrinkers die bij de gedachte aan verspild bier lichtelijk in paniek raken, hebben maar één optie: geduld betrachten. Wil je voorkomen dat er ook maar een druppel bier verloren gaat, dan zul je je biertje volgens Sopina toch echt eerst even tot rust moeten laten komen.