Wageningen (NL) – Vlinders en vogels voelen zich thuis op ongemoeid terrein tussen fabrieken.


Vlinders en dampende fabriekspijpen, een onwaarschijnlijke combinatie? Onderzoekers van Alterra, Researchinstituut voor de Groene Ruimte, denken van niet. Volgens ir Robbert Snep en drs Robert Kwak kunnen bebouwde gebieden een thuishaven voor gevarieerde natuur zijn. Het Rotterdamse havengebied dient als voorbeeldstudie.
Snep en Kwak onderzochten hoe de relaties in een industriegebied ruimtelijk in elkaar steken. 'De haven van Rotterdam is een interessant en uniek landschap . Tussen de fabrieken en hijskranen liggen grote stukken braakliggend terrein, brede wegen en vele leidingstroken – bermen waaronder leidingen liggen – die vrijwel ongemoeid blijven,' legt Snep uit.
Snep en Kwak bestudeerden kansen voor stedelijke natuur. Daarvoor analyseerden ze welke plekken belangrijk zijn voor het voortbestaan van gidssoorten, een soort die model staat voor een bepaald type natuur. Zo staan de dagvlinder het bruin blauwtje, de zwartkop en de grasmus achtereenvolgens model voor grasland-, bos- en struikgewasbegroeiing.
Op de groene delen binnen het havengebied ontwikkelen natuur en de dieren zich divers, zo lieten de Alterra-onderzoekers zien. Leidingstroken blijken geschikte ecologische verbindingszones voor dieren die zich maar binnen een klein gebied verplaatsen. De grazige bermen verbinden diverse habitatplekken binnen en buiten het industrieterrein. Zo kan het bruin blauwtje via deze grasrepen gemakkelijk tussen stomende koeltorens en reusachtige containerhijskranen naar het volgende bloemige grasveld fladderen. Daarnaast bieden braakliggende plekken, als natuur zich hier ontwikkelt, in de toekomst goede broed- en nestplekken voor de zwartkop en de grasmus.
De studie, uitgevoerd met het computermodel LARCH, kwam met duidelijke resultaten. De natuur maakt wel zeker een kans om zich rijkelijk te ontwikkelen in een industriegebied zoals de Rotterdamse haven. Inmiddels hebben Snep en Kwak, op aanvraag van het Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam, aanwijzingen gegeven voor beheer dat die kansen vergroot. Uiteraard blijft industrie de belangrijkste functie van de haven, maar nu is duidelijk dat industrie en natuur elkaar niet bijten.

Bruin blauwtje, gidssoort voor graslandbegroeiing.