Sinds kort staat een romp van een Boeing 737, compleet met deuren en 122 stoelen, bij de TU Delft. Het eerste probleem dat wordt aangepakt: hoe krijg je passagiers sneller aan boord?

De vliegtuigromp in Delft. Links een idee voor opslag van handbagage. Foto: Stefan Akkerman
De vliegtuigromp in Delft. Links een idee voor opslag van handbagage. Foto: Stefan Akkerman

Het was maanden zoeken naar een geschikte Boeingromp, vertelt Peter Vink, hoogleraar aan de faculteit voor Industrial Design Engineering van de TU Delft. ‘Er zijn veel vliegtuigkerkhoven in de wereld, maar een complete romp met vliegtuigdeuren krijg je niet zomaar, want losse deuren brengen nog flink wat geld op.’

Uiteindelijk wist men een romp van een Boeing 737-500 in Engeland op de kop te tikken. Hoeveel daarvoor is betaald, mag Vink niet zeggen. Niet alleen de romp, maar ook het vervoer heeft het nodige gekost. Het vliegtuig moest achter op een vrachtwagen naar de campus in Delft worden vervoerd.

‘Een AI-systeem moet kunnen zeggen: dat is geen goed idee’
LEES OOK

‘Een AI-systeem moet kunnen zeggen: dat is geen goed idee’

Het is belangrijk dat we AI-systemen kunnen vertrouwen. AI-onderzoeker Pınar Yolum stelt dat betrouwbare AI-systemen bezwaar moeten kunnen maken tege ...

Vink en zijn studenten hopen met de resultaten van hun onderzoek onder meer het boarden te kunnen versnellen. In het vliegtuig wordt een werkruimte gemaakt voor onderzoekers, zodat men proefnemingen real time kan monitoren. Studenten doen er onderzoek, maar worden ook ingezet als proefpersoon. Ook kunnen er colleges worden gegeven.

KLM en Schiphol

Het onderzoek maakt deel uit van EU-project Passme, dat grotendeels in Nederland wordt uitgevoerd. Het gaat om een samenwerking met twaalf partners, waaronder KLM en Schiphol. Passme heeft vooral als doel het inchecken en het boarden te versnellen. Dat is op Schiphol een hele uitdaging: nadat passagiers de lange rijen voor de incheckbalies hebben geslecht, moeten ze nog door de beveiliging. Daarna is het vaak nog tien minuten lopen naar de gate, terwijl het boarden van het vliegtuig ook flink wat tijd in beslag neemt. Passme wil de tijd van deur tot deur met minstens een uur verkorten. ‘Mensen zijn vaak gestrest omdat ze bang zijn dat ze te laat bij de gate komen. Luchthavens willen die pijn verzachten,’ zegt Vink.

Schiphol heeft in dit verband al maatregelen  aangekondigd. De luchthaven test een scan-apparaat dat het mogelijk maakt dat passagiers laptops en vloeistoffen in hun handbagage laten zitten. Het apparaat maakt een 3D-scan van de inhoud van de tas of koffer. De luchthavens van Singapore en Lyon experimenteren ook met de scanners. Op Schiphol worden ze gebruikt voor overstappende passagiers, en mogelijk worden ze volgend jaar breder ingevoerd.

Koffers ophalen

Een van de plannen waar de onderzoekers van TU Delft naar kijken is de koffers thuis op te laten halen. Dat kan volgens Vink tegen de huidige meerkosten die passagiers voor extra bagage betalen. Bij aankomst zouden de koffers bezorgd kunnen worden. De onderzoekers ondervinden echter tegen weerstand: passagiers houden hun koffers liefst zo lang mogelijk bij zich. Vink: ‘Een oplossing zou kunnen zijn om passagiers apps te geven waarmee ze hun koffers kunnen volgen, maar daar zijn we nog niet uit.’

Ook het boarden zelf kan volgens Vink veel sneller. Veel tijdwinst zit vooral in het verkorten van de wachtrijen in het gangpad. Proefnemingen variëren van het aanpassen van stoelnummers tot het veranderen van de volgorde waarin mensen het toestel in stappen.

Bagage onder stoel

Vink: ‘Easyjet laat passagiers aan de voor- en achterkant instappen, maar dat kunnen ze alleen doen met vliegtuigtrappen. Het afhuren van twee slurven wordt te duur.’ Ook werken veel maatschappijen met zones, waarbij de achterste rijen als eerste in het vliegtuig mogen. In de praktijk levert dat niet altijd een voordeel op, zeker niet als de bagagerekken al vol zitten en passagiers doorlopen om een leeg bagagevak te vinden. KLM en Transavia testen sinds kort een nieuwe indeling, waarbij mensen die aan het raam zitten als eerste plaats mogen nemen. De praktijk heeft aangetoond dat daarmee wel tijdwinst is te boeken.

vliegtuig-interieurOok wil Vink experimenteren met bagagevakken direct onder de stoel. Daarin zouden bijvoorbeeld tassen geplaatst kunnen worden. ‘Die moeten zodanig worden uitgevoerd dat je nog bij je spullen kunt komen.’ Opklapbare stoelen zijn ook een mogelijkheid, zodat je niet in het gangpad hoeft te staan om je koffer op te bergen.

Het onderzoek gaat nog zeker twee jaar duren. Daarna is het aan de onderzoekspartners om de bevindingen al dan niet over te nemen.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief