Gisteren maakten astronomen de vondst van planeet Proxima b bekend, een spectaculaire ontdekking waarmee ze het bestaan van een potentieel levensvatbare planeet in onze eigen kosmische achtertuin bewezen. Voor wie nu wel eens een kijkje wil nemen op deze (voor ons) nieuwe ruimterots, sommen wij alvast de vijf kansrijkste reismethoden op.
Proxima b draait om de ster Proxima Centauri, voor ons aardbewoners de meest dichtbijzijnde ster (afgezien van de zon) in de kosmos. Dat is voor wie de planeet wil bezoeken dus goed nieuws. Maar er is ook slecht nieuws. De ruimte is namelijk werkelijk waanzinnig groot. Hoewel Proxima Centauri onze naaste buurster is, staat deze nog steeds op een duizelingwekkende 40 biljoen kilometer afstand, een afstand waar zelfs het licht ruim 4 jaar over doet. Ga er maar aanstaan.
Die afstand slechten is daarom geen gemakkelijke opgave. Toch betekent dat niet dat we bij de pakken neer moeten zitten en een bezoekje helemaal moeten afschrijven. Als het flink meezit, kan een bezoekje zelfs nog tijdens ons leven. Dit zijn de vijf kansrijkste methoden om Proxima b te bereiken.
Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan
Sarah Hart vertelt hoe we de angst voor getallen en formules weg kunnen nemen.
1. Heel veel geduld hebben
Ons belangrijkste voordeel is dat we allang weten hoe we ruimteschepen moeten bouwen. We stuurden ze naar de maan en naar mars en ze draaien rondjes om de aarde. Dat kunnen we dus. De in de jaren 70 gebouwde ruimtesonde Voyager 1 verliet bovendien enige tijd terug als eerste door mensen gebouwde ding ons zonnestelsel. Als deze sonde richting Proxima Centauri zou vliegen (dat is overigens niet het geval), zou deze over 76.000 jaar arriveren. Niet bepaald een snelle optie dus, maar wel een betrouwbare. Althans: als we een energiebron vinden die de sonde lang genoeg in leven houdt om op plek van bestemming zijn vakantiekiekjes terug naar aarde te zenden.
Voordeel: dit kunnen we nu al!
Nadeel: wie heeft er zin om 76.000 jaar te wachten?
2. We beschieten kleine, onbemande ruimtesondes met lasers
In plaats van 76.000 jaar, ligt er ook een optie op tafel om in een luttele 20 jaar Proxima b te bereiken. Dat klinkt een stuk beter, niet? Dit zogeheten Project Starshot is een initiatief van miljardair Yuri Milner en de natuurkundige superster Stephen Hawking. Zij willen duizenden kleine sondes, wafeltjes van een paar gram, beschieten met grote lasers. Dankzij de stralingsdruk van deze lasers – de lichtdeeltjes (fotonen) die lasers uitzenden kunnen voorwerpen een minuscuul zetje geven – versnel je die kleine jongens tot gigantische snelheden, uiteindelijk zelfs zo’n twintig procent van de lichtsnelheid.
Een mooi plan, maar: de techniek bestaat nog niet, al kwakt miljardair Milner er flink wat pieken tegenaan om zijn droom werkelijkheid te maken. Toch ligt er nog wel een enorme beer op de weg. Want als je sondes gaat beschieten met laserlicht moeten ze enorm efficiënt al dat licht weer weerkaatsen. Wanneer dat namelijk met minder dan 99,999 procent gebeurt, zal de hoge energie van de laserbundel de sondes onherroepelijk verdampen.
Voordeel: we maken het met een beetje geluk nog mee dat de sondes proxima b bereiken.
Nadeel: als je niet oppast, schiet je je ruimtescheepjes aan gort.
3. We sturen een generatieschip
Leuk al die onbemande sondes, maar we willen natuurlijk eigenlijk echte astronauten naar Proxima b sturen. One small step for man, enzovoorts. Laat de Armstrong van onze generatie maar opstaan! Maar ho wacht, niet zo snel. Een schip groot genoeg om mensen in te vervoeren, kun je met een laser niet zo gemakkelijk naar Proxima Centauri schieten. Daarvoor is zo’n schip veel te kolossaal. Stel nu echter eens dat het lukt om een schip te bouwen dat groot genoeg is om een hele samenleving in te proppen en lang genoeg blijft werken om duizenden jaren onderweg te zijn. Dan kun je misschien een groep astronauten sturen die onderweg sterven, waarna hun kinderen het roer overnemen, enzovoorts, totdat een toekomstige generatie eindelijk de plek van bestemming bereikt.
Einstein helpt je bij deze optie bovendien nog een handje. Voor wie sneller beweegt, loopt de tijd ten opzichte van de buitenwereld langzamer, stelt zijn speciale relativiteitstheorie. Dat betekent dat de reizigers er op hun generatieschip minder lang over doen om hun plek van bestemming te bereiken, dan de tijd die verstrijkt voor de achterblijvers. Klinkt als een van de pot gerukt idee? Klopt, maar onderzoekers bestuderen de optie van een generatieschip wel degelijk. Klaar om er eentje te bouwen, zijn ze echter nog lang niet. Voorlopig blijven generatieschepen daarom nog wel even sciencefiction.
Voordeel: Je kunt zelf gaan!
Nadeel: Het zijn pas de kinderen van de kinderen van de kinderen van de kinderen van je kinderen (of nog een paar generaties extra) die kunnen kijken hoe het er op Proxima b aan toegaat.
4. We speuren het zonnestelsel af naar een wormgat en springen erin
We kunnen ook leentjebuur spelen bij de film Interstellar, waarin ruimtereizigers de aarde verlaten via een wormgat die vlakbij Jupiter in het zonnestelsel verschijnt. Zo’n wormgat is een tunnel door de ruimtetijd, het vierdimensionale grafiekpapier waarop de werkelijkheid rust. Hartstikke handig dus, want dat betekent dat je niet daadwerkelijk door alle tussenliggende ruimte hoeft te vliegen om je bestemming te bereiken. Daardoor bereik je nog sneller je bestemming dan wanneer je met de lichtsnelheid vanaf de aarde die kant op vliegt.
Nadelen zijn er echter te over. Allereerst weten we helemaal niet of wormgaten stabiel en groot genoeg kunnen zijn om doorheen te vliegen – wellicht stuit je halverwege de tunnel wel op een ruimtetijdcuriositeit die je de kop kost. En wanneer je dat weet te overleven en ook nog eens heel handig een wormgat hebt gevonden met de ingang in je eigen achtertuin, moet je nog maar hopen dat de uitgang daadwerkelijk ligt waar je wilt arriveren. Voor je het weet zit je drie sterrenstelsels verder. Ook spannend, maar niet wat je van plan was. Deze optie is dus vooral geschikt voor de gokkers onder ons.
Voordeel: Je bent er lekker snel!
Nadeel: Je hebt geen idee of je het overleeft en waar je precies terecht komt.
5. We bouwen een ruimteschip met warpmotor
Star Trek, kom er maar in! De befaamde warpmotor die het ruimteschip Enterprise in de beroemde sciencefictionreeks gebruikt, is namelijk realistischer dan je op het eerste gezicht misschien zou denken. De warpmotor is een manier om een beetje vals te spelen en tóch sneller dan het licht te vliegen. Sneller vliegen dan het licht is namelijk een optie die eigenlijk wetenschappelijke lariekoek is. De speciale relativiteitstheorie leert ons dat je eigen klok door steeds sneller te vliegen, steeds minder snel gaat lopen. Je doet dus steeds korter over je tripje. Vlieg je met de lichtsnelheid dan bereik je je bestemming in nul tijd (al best een vreemd idee). Vlieg je nóg sneller, sneller dan het licht, dan bereik je je bestemming in minder dan geen tijd. Je arriveert dan voordat je vertrokken bent. Klinkt als onzin? Is het ook! Het lijkt erop dat sneller vliegen dan het licht echt, onherroepelijk, verboden is.
Daarom kun je alleen trucjes toepassen zoals een wormgat (zie optie 4). Of een warpmotor, dus! Zo’n warpmotor kromt de ruimte waar je door vliegt, zodat de afstand die je moet afleggen kleiner wordt. Theoretisch-fysicus Miguel Alcubierre bewees in 1994 dat de warpmotor theoretisch mogelijk is door met behulp van de formules van Einsteins algemene relativiteitstheorie te berekenen hoe zo’n motor de ruimte moest krommen. Het resultaat schreef hij op in het artikel ‘The Warp Drive: hyper-fast travel within general relativity’ in het serieuze vakblad Classical and Quantum Gravity. Enige nadeel? Je hebt extreem exotische spullen nodig om zo’n warpdrive te bouwen en – bleek uit vervolgonderzoek van anderen – als je zo snel door de kosmos zoeft, is het nog maar de vraag of je onderweg niet gekookt wordt door allerhande kosmische straling.
Voordeel: Je kunt á la Star Trek niet alleen razendsnel naar Proxima b vliegen, maar desgewenst ook moeiteloos naar een ander sterrenstelsel of de rand van het zichtbare universum.
Nadeel: Misschien kookt vileine straling je onderweg wel tot kosmische soep.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: