Baikonoer (KH) – Nog geen maand na de lancering van de eerste twee Clustersatellieten, volgt op 9 augustus het tweede stel. Vanuit Baikonur (Khazakstan) brengt een Russische Sojoezraket het duo omhoog. Gevieren zullen de Clustersatellieten de magnetopauze en het aardmagnetisch veld onderzoeken.


John Ellwood, manager van het Clusterproject, blikt tevreden terug op de lancering van het de eerste twee Cluster-II-satellieten. Uiteindelijk vertrok een Sojoezraket op 16 juli met de ene helft van het project. De lancering verliep zo gladjes dat volgens Ellwood de satellieten genoeg brandstof aan boord hebben om zonder problemen de twee jaar durende missie te voltooien. Vijf dagen na lancering hadden de satellieten een parkeerbaan om de Aarde ingenomen.

Een Sojoezraket met twee Clustersatellieten staat klaar voor lancering.

De eerste twee Cluster-II-satellieten kregen, via een prijsvraag die de ESA had uitgeschreven, de namen Samba en Salsa. Op 9 augustus volgen Rumba en Tango. De prijswinnaar, Raymond Cotton uit Bristol (UK), bedacht deze nemen omdat de vier satellieten in formatie blijven, dansend door het hemelruim.


De zonnewind, een stroom van elektrisch geladen deeltjes afkomstig van de Zon, teistert onafgebroken het aardmagneetveld. De deeltjes hebben snelheden van meer dan anderhalf miljoen kilometer per uur en komen overeen met eletkrische stromen van meer dan een miljoen ampère. De magnetosfeer, houdt gelukkig veel van de hoogenergetische deeltjes tegen. Soms merken we iets van al die straling, en zien we een prachtige lichtshow: het noorderlicht.

Gevieren bestuderen de Clustersatellieten het aardmagnetische veld.

De komende jaren is de Zon zeer actief. De vier Clustersatellieten beginnen half augustus, als ze zich hebben verzameld, met een ontdekkingsreis door het aardmagneetveld. Ze moeten uitvinden hoe de magnetosfeer reageert op de zonnewind en al die geladen deeltjes. De satellieten zullen posities innemen op de hoekpunten van een tetraëder. Tijdens de tocht varieert de afstand tussen de satellieten, van 125 kilometer tot 2000 kilometer. Het onderzoek strekt zich uit van 19.000 kilometer tot bijna 119.000 kilometer van de Aarde. Voor de eerste maal zullen wetenschappers daarmee een driedimensionale kaart verkrijgen van dit tot nog toe vrijwel onontgonnen gebied.

De lancering van het tweede stel Clustersatellieten is gepland om circa 12.13 uur West-Europese tijd (11.13 uur GMT). Tevens zal de ESA beelden uitzenden vanuit Londen, waar wetenschappers en technici van de ESA in de gebouwen van de Royal Society commentaar geven ESA biedt de mogelijkheid om via internet de lancering te volgen.

Erick Vermeulen