Ruim 1.300 genvarianten zijn van invloed op het risico om ernstig ziek te worden na een coronabesmetting. Deze ontdekking kan leiden tot gerichtere behandelingen en tests om de kans op covid-complicaties in te schatten.
Aan het risico van een persoon op ernstige covid-19 kunnen ruim duizend genvarianten bijdragen. Deze genetische component staat los van andere risicofactoren als leeftijd, etniciteit en eventuele gezondheidsproblemen.
De meeste van deze genen, ontdekt bij een onderzoek onder meer dan een miljoen mensen, beïnvloeden de werking van twee soorten immuuncellen.
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Als de resultaten worden bevestigd, kunnen ze een test opleveren om het risico om ernstig ziek te worden door covid-19 in te schatten, zegt geneticus Johnathan Cooper-Knock van de Universiteit van Sheffield in het Verenigd Koninkrijk, een van de auteurs.
Kunstmatige Intelligentie
‘We weten dat er jonge mensen zijn die ernstige covid krijgen, hoewel ze verder helemaal fit zijn’, zegt hij, ‘We proberen te achterhalen welke genetische kenmerken deze mensen in gevaar brengen, los van andere, voor de hand liggende zaken.’
Zijn team gebruikte kunstmatige intelligentie (AI) om de resultaten te analyseren van de wereldwijde dataset COVID-19 Host Genetics Initiative. Het team onderzocht welke genetische varianten vaker voorkomen bij ongeveer 5.100 mensen die stierven of ademhalingsondersteuning nodig hadden door covid-19, vergeleken met ongeveer 1,4 miljoen mensen die nooit positief testten op corona. Geen van de deelnemers was gevaccineerd.
Natural Killer-cellen
De onderzoeksgroep vond 1.370 genvarianten die verband houden met de ernst van covid-19. Dezelfde varianten kwamen ook naar voren bij een controle met twee andere, vergelijkbare datasets. Deze varianten waren goed voor driekwart van het genetische risico van de deelnemers op ernstige covid-19. Waar het resterende kwart van het risico vandaan komt, is onbekend.
In een volgende stap vergeleek het team deze resultaten met informatie over welke genen actief zijn in negentien verschillende soorten cellen in gezonde longen. Hieruit bleek dat immuuncellen die natural killer-cellen (NK-cellen) en T-cellen worden genoemd, een centrale rol spelen bij het al dan niet ontwikkelen van ernstige covid-19.
Commerciële test
Als je deze onderzoeksresultaten wilt gebruiken voor het ontwikkelen van een commerciële genetische test, zou je eerst met een prototype aan de gang moeten, zegt Cooper-Knock. ‘Dan breng je eerst het DNA van deelnemers in kaart als ze nog geen covid-19 hebben, vervolgens deel je ze in in risicogroepen, en daarna doe je voorspellingen.’
Zo’n test kan minder nauwkeurig zijn bij gebruik bij gevaccineerde mensen, omdat genetische gevoeligheid minder relevant is als je de bescherming van een vaccin hebt, zegt geneticus James Davies van de Oxford-universiteit in het VK.
Toch werpen de bevindingen licht op de mechanismen achter ernstige covid-19, zegt hij, wat zou kunnen leiden tot nieuwe behandelingen. ‘Het belangrijkste is het identificeren van nieuwe therapie-opties.’
