Een conditioner op basis van een stof uit hout maakt haar net zo soepel en zacht als gewone conditioners. Dat opent de deur naar meer duurzaam geproduceerde haarproducten.
Na het zwemmen in een troebele rivier of een bosmeertje kan je haar verrassend zacht aanvoelen. Dat viel een in Zweden werkzame onderzoeker ook op toen hij na een saunabezoek een duik nam in een meer. Het voorval leidde tot een onderzoek naar het gebruik van lignine, een stof uit hout, voor haarverzorgingsproducten. In een publicatie in het wetenschappelijk vakblad Science Advances laat de onderzoeksgroep van de Universiteit van Stockholm zien dat je van lignine een duurzame en goede conditioner kunt maken.
Gezond, glanzend en glad
We wassen ons haar met conditioner zodat het minder pluizig is en een borstel er makkelijker doorheen glijdt. De meeste conditioners beloven ook gezonde en glanzende lokken. Maar hoe zorgt dit spul daarvoor?
Hoe beïnvloeden wolken de klimaatverandering?
De invloed van wolken op de opwarming van de aarde is onduidelijk. Kunnen nieuwe onderzoeksmethoden de mist doen optrekken?
‘Conditioners zijn mengsels van onder meer olie en water – een emulsie – met zogeheten oppervlakte-actieve stoffen die het mengsel stabiliseren en zorgen dat bepaalde stoffen hechten aan het beschadigde haaroppervlak’, zegt scheikundige Mika Sipponen van de Universiteit van Stockholm. Doordat die stoffen op het haaroppervlak blijven zitten, oogt je haar gezonder en is het gladder.
‘De huidige conditioners werken goed, maar missen vaak milieuvriendelijkheid en biobased ingrediënten, waar consumenten en regelgevers steeds vaker om vragen’, zegt scheikundige Catarina Fernandes van de Universiteit van Coimbra, Portugal. ‘Daarom is het belangrijk om nieuwe grondstoffen te onderzoeken.’ Fernandes was niet betrokken bij dit onderzoek, maar ontwikkelt zelf ook conditioners met lignine.
Restproduct van hout
Lignine wordt ook wel houtstof genoemd. Je vindt het in de celwand van plantencellen en het zorgt bijvoorbeeld voor de stevigheid van hout. Het is een restproduct dat bijvoorbeeld overblijft bij de productie van papier. De onderzoeksgroep van Sipponen zoekt naar duurzame toepassingen voor dit restproduct.
Conditioner niet de eerste cosmetische toepassing die onderzocht is. ‘Tien jaar geleden werd er al onderzoek gedaan naar het gebruik van lignine in zonnebrandcrèmes – wat ook emulsies zijn’, zegt Sipponen. ‘Daarin werkt het als SPF-booster (omdat lignine uv-straling tegenhoudt) en stabilisator. Daarom besloten wij de kijken of we lignine ook kunnen gebruiken als stabilisator voor conditioners.’
Kamkracht
Het team maakte een simpele conditioner die uit slechts vijf ingrediënten bestaat: twee soorten lignine, water, olie en zout. Ze gebruikten kokosolie als oliecomponent omdat dat vaker gebruikt wordt in conditioners.
Deze nieuwe conditioner vergeleken ze met commercieel verkrijgbare conditioners door beschadigde haarextensions ermee te wassen. In microscopie-analyses was te zien dat de lignine-conditioner het beschadigde haar inderdaad bedekt. Krachtmetingen lieten zien dat het de benodigde kamkracht vermindert met 13 procent. Dat resultaat was vergelijkbaar met de commerciële conditioner.
Vervolgens liet de onderzoekers zien dat het product gemakkelijk van papier en varkenshuid afgespoeld kan worden met koud water. Geen overbodige luxe voor een zwartbruin goedje. ‘Ik was verbaasd dat het zo gemakkelijk te verwijderen is’, zegt Sipponen.
Donker spul
Fernandes vindt het interessant onderzoek. ‘Het is zeer innovatief om lignine voor haarverzorging te gebruiken’, zegt ze. ‘En deze eerste tests laten zien dat lignine in haarproducten kan worden verwerkt zonder dat het de werkzaamheid vermindert. Dat is een belangrijke prestatie, vooral gezien de eenvoud van het product – dat maar een paar ingrediënten telt.’ De huidige conditioners hebben vaak tientallen ingrediënten.
Ze benadrukt wel dat vervolgonderzoek nodig is naar de veiligheid ervan voor mensen en de impact op het milieu. Ook de houdbaarheid zal nog onderzocht moeten worden. Dat beaamt Sipponen. ‘De volgende stap is om aan te tonen dat het product veilig is voor de huid en ogen’, zegt hij. ‘We kijken nu naar samenwerkingspartners en financiering om dit verder te onderzoeken en ontwikkelen.’
Tenslotte merkt Fernandes nog op de intens donkere kleur van lignine consumenten zou kunnen afschrikken. Maar ze is hoopvol. ‘Dat kan waarschijnlijk worden opgelost door ervoor te zorgen dat het niet vlekt en door duidelijk te communiceren over de voordelen van lignine.’
